040 255 23 92 / Valgaten 5 5502 DC Veldhoven

   Logopedische hulp en Dutch Lesson Veldhoven

Spraakafzien is veel méér dan liplezen. Het is net als een hoortoestel niet zaligmakend. Het gaat om de versterkende combinatie van een goed aangepast hoortoestel en de training spraakafzien.  Zó krijg je een ‘optelsom’ van 1+1= 3! Je leert technieken, krijgt allerlei praktische tips. Je goed horende omgeving heeft hierin een belangrijke taak en wordt erbij betrokken!

Lees meer

Over mij

Ik ben opgeleid als logopedist, docent-logopedie en heb
zowel gewerkt met kinderen vanaf 2 jaar als met volwassenen
tot 80+, patiënten en studenten.
Mijn werkervaring heb ik opgedaan als:

• logopedist in het speciaal onderwijs (mytylschool)
• docent stem en uitspraak HBO- Opleiding Logopedie
• praktijkbegeleiding van studenten logopedie
• praktijkhouder/logopedist in mijn logopediepraktijk
• NT2-trainer bij Dutch Lesson Veldhoven

 

Lees meer

Blog

Het zwaard van Damocles: de verboden vijf.
By Silvia Linssen
In Dyslexie en Taal
21 juni 2023

Het zwaard van Damocles: de verboden vijf

Het is weer juni en de straten worden opgefleurd met vrolijk wapperende vlaggen mét of zónder boekentas. Een traditie waarvan ik me afvraag of dat typisch Nederlands is. Ik word er altijd weer vrolijk van en helemaal omdat tussen die bonte verzameling aan ‘boekentasvlaggen’ jaarlijks een aantal exemplaren zijn waaraan ik heb meegewerkt. Ook dit jaar weer komen de blije berichtjes binnen. Sommige van families waarvan ik meer kinderen heb begeleid. Soms berichten van leerlingen bij wie ik vanaf de kleutertijd al logopedisch betrokken was en die ik later vanwege de diagnose dyslexie terugzie. Toch dreigt er ‘Het zwaard van Damocles’: de verboden vijf!

Verschillende onderwijsniveaus met een gemeenschappelijke factor

Variërend van vmbo tot vwo speelt dyslexie altijd een rol bij het begrijpend lezen en/of de spelling. Niet alleen bij het Nederlands maar ook in de vreemde talen of in vakken zoals geschiedenis. Verrassend genoeg blinken ze allemaal in andere zaken uit: techniek, briljant in de bètavakken, creatief, artistiek of ontpoppen ze zich als sporttalenten. In het oog springt daarbij steeds die ene gemeenschappelijke eigenschap waarvan je zou wensen dat we die allemaal in hoge(re) mate bezitten: Doorzettingsvermogen!

Het zwaard van Damocles: Die verboden vijf

In al die jaren speelt het Nederlands maar ook het Engels bij deze leerlingen een niet te onderschatten rol van betekenis. Het bezorgt hen stress, verdriet, frustratie en veel tijd. Bijna altijd lukt het ons om in een groot aantal gevallen met veel inspanning een vijf te voorkomen of voldoende compensatiepunten bij elkaar te sprokkelen. Het helpt als de diagnose zo vroeg mogelijk is gesteld en het orthopedagogisch onderzoeksverslag goede adviezen geeft rond de therapie. Goed onderwijs en begripvolle docenten die wéten wat passend onderwijs in de praktijk betekent voor deze categorie leerlingen. Onnodig om uit te leggen dat dit laatste een absolute eis is.
En dan treft het mij als dyslexiespecialist en vertegenwoordiger van al die leerlingen die ik zag, zie en nog mag gaan zien dat er een zwaard van Damocles boven hen hangt.

Minder schooltasvlaggen in juni?

Gaan we binnenkort minder schooltasvlaggen zien? Lukt het die briljante leerling straks nog, die helaas vanwege dyslexie al bij voorbaat een achterstand heeft om een diploma te halen? Uiteraard het type diploma waar hij of zij gezien de intellectuele capaciteiten recht op heeft? Of volgt straks voor een aantal uitsluiting, een diploma op veel lager niveau? Welke rampzalige gevolgen heeft dat voor de persoon maar ook voor ons als samenleving?
Geen Nederlandse nieuwe versie van:
Jan des Bouvrie, ruimtevaarder/piloot Wubbo Ockels, Einstein,  Alexander Graham Bell (uitvinder telefoon), Leonardo da Vinci, Steven Spielberg of Walt Disney?

Het paard achter de wagen spannen

Aan die uitdrukking denk ik bij deze maatregel en ook aan een uitdrukking als ‘boter op je hoofd hebben’. Laten we dan eerst beginnen met de volgende stappen, ervan uitgaand dat deze toekomstige maatregel hét signaal is dat we onze Nederlandse taal eindelijk gaan herwaarderen. Ja eindelijk! Want… ook dat lijkt typisch Nederlands: het verwaarlozen van het meest bindende culturele erfgoed. Dat wat ons als samenleving boven alles verbindt. Onze Nederlandse taal en alles wat daarmee te maken heeft. Daarom:

Een stappenplan voor ons Nederlandse taalonderwijs:

  1. Neem het Nederlandse taalonderwijs eens grondig onder de loep op het gebied van: lezen, schrijven, spelling en uitdrukkingsvaardigheid.
  2. Laten we ons serieus afvragen waarom de algemene taalvaardigheid en de uitdrukkingsvaardigheid gevarieerder is en het foutloos schrijven en de leesvaardigheid van de gemiddelde ‘laagopgeleide’ vijftiger en van iedereen die qua leeftijd daarboven zit als vanzelfsprekend beter is dan die van de huidige jonge academicus.
  3. Als er -zoals ik laatst als verweer kreeg- al lang onderzoek is gepleegd, waarom zie ik dat dan niet in de praktijk terug?
  4. En… nee beste mevrouw die meldt dat de oorzaak vooral in de eerste vier jaar zou liggen, omdat veel kinderen nu ‘ongeletterd’ op school komen. Ook al ondersteun ik dat er een belangrijke rol voor ouders is, dit gaat mij veel te ver!
  5. Schrap al die gemakzuchtige uitdrukkingen die te pas en te onpas worden gebruikt, hypes als ‘aan de voorkant- aan de achterkant’, ‘je ding doen’ , ‘onder de streep’ , ‘hoe dan?’ en noem het beestje concreet bij de naam. Schrap vooral ook die belachelijke Engelse woorden uit Nederlandse zinnen of is dat een signaal dat men de Nederlandse variant niet eens meer kent? Een gebrek aan woordenschat dus!

Zo typisch Nederlands:

Ook zo typisch Nederlands, maar waarover ik me steeds weer verbaas als ik naar andere landen kijk:
Waarom spreken we bijna liever Engels dan Nederlands? Is het schaamte voor ons gebrek aan kennis van onze eigen taal? Misplaatste ‘hoffelijkheid’ om bij het minste accent Engels te praten om elkaar vervolgens de maat te nemen of lacherig te doen over de kwaliteit van dat Engels? Waarom niet gewoon geduldig wachten als teken van beleefdheid en waardering of het bieden van hulp bij het zoeken naar dat Nederlandse woord? Ooit eens bij buurlanden gekeken hoe zij nieuwkomers direct via een taalbad snel laten integreren ongeacht het opleidingsniveau? Geduldig en respectvol stimuleren om die taal te leren? Weet je niet dat studenten in België, Duitsland maar ook in een land als Spanje college krijgen in de taal van dat land? Dat het geen kwestie is van: ‘dit zijn nu eenmaal niet te stoppen ontwikkelingen’ of een teken van beschaving of beleefdheid is, maar een kwestie is van oprechte trots op en trouw aan jouw land en de cultuur ervan met de taal als het centrale middelpunt.

Discrimineren bij het opleggen van taaleisen bij buitenlanders

De buitenlandse stukadoor die onlangs bij ons werkte, sprak perfect Nederlands. Het was geen onderwerp van gesprek tijdens onze communicatie. Hij vond dit maar heel normaal. Een teken van erbij willen horen en dat tonen via de taal van het land waar hij woont, werkt, een gezin heeft en belasting betaalt.

Andere taaleisen

Waarom stellen we andere (lagere) eisen aan hoogopgeleide buitenlandse studenten of werknemers die uit de Europese Unie komen? Waarom blijven zij, ook als ze hier een gezin stichten, vaak gewoon Engels spreken? Een kwestie van desinteresse, gemakzucht of arrogantie? We maken het hen ook wel erg gemakkelijk om te volharden om in het Engels te spreken. Passen wij ons met de taal aan in ons eigen land of passen zij zich aan en hoe verloopt dat proces in andere landen? Je kind aanmelden voor logopedie (meestal taalgerelateerde zaken) en meteen als vanzelfsprekend verwachten dat zij en jij in het Engels communiceren?

Verdeelde meningen over zich aanpassen in de taalkeuze

Meningen over het gebruik van Engels in het dagelijkse leven zijn verdeeld, maar realiseer je je eigenlijk dat je met Engels als voertaal op de universiteit en in bedrijven Nederlandse leerlingen/studenten en werknemers tekort kunt doen?

Schoolniveau Engels voor academisch niveau ontoereikend?

Van nabij hoorde ik de opmerking dat het schoolniveau Engels ontoereikend is om op academisch niveau te kunnen communiceren. Dat geldt trouwens ook voor veel professoren. Het zou op z’n minst aangevuld moeten zijn met ‘Cambridge Engels’ om op de universiteit uit de voeten te kunnen. Diepgaande discussies blijken toch het beste gevoerd te worden door docent én student in de eigen taal. Als je daarbij bedenkt dat voor de meeste buitenlandse studenten en werknemers het Engels niet de moedertaal is, dan zijn alleen studenten en werknemers uit Engelstalige landen in het voordeel. In het voordeel ten opzichte van ieder andere student ongeacht of je wel of niet in je eigen land studeert.

Afhaken vanwege Engels

Het is een realiteit dat er Nederlandse studenten (met dyslexie) zijn die op een Nederlandse universiteit afhaken. Niet vanwege hun opleidingsniveau voor die bepaalde studie, maar vanwege het feit dat de voertaal Engels is.
Is dat wat we willen voor onze toekomstige maatschappij? Een zwakke beheersing van het Nederlands en een niveau Engels dat bij lange na niet toereikend is om te discussiëren op academisch niveau?

Meer over dit onderwerp:
https://logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/geen-vijf-voor-Nederlands/

Meer lezen over spelling verbeteren? https://www.spellingprof.nl

 

Read More
Geen vijf voor Nederlands op eindexamen.
By Silvia Linssen
In Dyslexie en Taal
15 juni 2023

Geen vijf voor Nederlands op eindexamen

Wie gaan we missen bij een voldoende voor Nederlands?

“Begrijp jij waar ze het over hebben?” Hij keek me vragend aan. Hoogopgeleid en altijd gekscherend onze ‘wandelende encyclopedie’ genoemd, maar nu was een lacherige verwarring op zijn gezicht te lezen. De jongste en zijn vader waren in een serieuze discussie over hoe het ‘elektronische’ montageprobleem het beste kon worden opgelost in de keuken. Beiden hoogopgeleid, afgestudeerd in de  elektrotechniek en beiden een vorm van dyslexie. Toeval?
Bij de vader nooit gediagnostiseerd, dus die kreeg bij de talen altijd het etiket dat hij harder moest werken. De resultaten van de exacte vakken waren toch ook zonder uitzondering briljant?
De zoon had het geluk dat een goed orthopedagogisch onderzoek bevestigde dat hij heel intelligent was. Helaas zat dyslexie hem qua talen steeds weer in de weg, maar goede begeleiding kan wonderen doen.

Een onverantwoord oordeel 

Wat zijn de gevolgen als iedereen een voldoende voor Nederlands op de eindexamenlijst móet halen om te slagen? Bij deze vraag denk ik aan de anekdote hierboven en aan al die talentvolle scholieren met dyslexie. De laatste dertig jaar heb ik hen mogen begeleiden zodat ze nu optimaal hun talenten gebruiken en wij als samenleving daarvan profiteren. Ze zouden vanwege die eis zijn gestruikeld aan het begin van wat een glansrijke carrière beloofde te worden.

Een vijf die ‘voelt’ als een zeven

In het NRC stond op 23 mei een artikel geschreven door Léon Biezeman, voor wie het wil nalezen met de titel:
Voor jongere met dyslexie is een vijfje voor Nederlands al een hele prestatie!*
Ik kan dat alleen maar volmondig bevestigen.
En: natuurlijk probeer ik ze op een zo hoog mogelijk niveau te brengen. Niet elke dyslexie is echter hetzelfde en dat geldt ook voor de mens erachter. Het IQ waarmee we samen verkennen waar de compensatiemogelijkheden zitten, speelt een belangrijke rol. Net als hun verschil in motivatie en overige talenten.

Een fysiotherapeutische ‘gastarbeider’

Dan dat andere bericht, het haalde het acht uur journaal en later ook LinkedIn** Die twee berichten waren zo in strijd met elkaar! Waarom?

Als een vijf voor Nederlands op de eindlijst niet toegestaan is en er is sprake van dyslexie…

  • Zijn er dan nog genoeg technisch geschoolde (hoogopgeleide) Nederlandse mensen en waar haal je dan die extra mensen vandaan?
  • Hebben we dan nog voldoende Nederlandstalige vaklui, die trouwens nu al schaars zijn?
  • Werken er dan nog genoeg Nederlandse (para) medici die ondanks alle andere capaciteiten en talenten niet meer worden toegelaten op de medische faculteit, vanwege die vijf?
  • Zijn er nog succesvolle schrijvers zoals de bekende boekenschrijver Jacques Vriens*** en de auteur van het artikel in het NRC**?
  • Hadden we dan ooit van Wubbo Ockels gehoord? (hij was natuurkundige, ruimtevaarder en piloot)
  • Hoe verhoudt zich dat tot de trend om steeds meer ‘gastarbeiders’ aan te trekken waarbij ironisch genoeg er geen taaleisen worden gesteld aan vooral de hoger opgeleide expats, omdat we er (in sommige situaties) een tekort aan hebben?
  • Hoe verhoudt zich dat tot de gastarbeider/fysiotherapeut** die we kennelijk aantrekken omdat we in Nederland wél opleiden tot een beroep met alle bijhorende, strenge eisen en dus ook zonder die ongeoorloofde vijf, maar vervolgens niet willen betálen voor hun diensten? Is bij deze buitenlandse werknemers het taalniveau opeens van ondergeschikt belang? Hoe gaan ze communiceren en rapporteren of wordt dan de Nederlandstalige patiënt geacht zich aan te passen?

Begrijp jij het nog of is dit pure discriminatie?

  • Waarom stellen we die taaleisen dan weer wél aan lager opgeleide buitenlandse werknemers of werknemers die van buiten de Europese Unie komen?
  • Ben je als buitenlandse student gevrijwaard van taaleisen die we onze studenten wel opleggen?
  • Hebben ze dezelfde rechten wat betreft de studiebeurs die weer wordt ingevoerd?
  • Betalen wij als Nederlandse belastingbetaler voor deze studenten?
  • Hoe zit dat als ze daarna met de opgedane kennis weer vertrekken?

Vreemde volgorde

Nog zoiets…
Waarom pas aan het einde van je schoolcarrière opeens deze strenge eis, terwijl we (wat veel in dyslexie gespecialiseerde logopedisten al heel lang weten) in alle media kunnen lezen hoe het taal-, lees- en spellingniveau al decennia achteruitgaat?
Is het dan niet veel zinvoller en vooral eerlijker om eerst eens te bekijken waaróm die genoemde niveaus zo achteruitgingen?

Effectieve spelregels afspreken

Oorzaak-gevolgbeleid of alleen de gevolgen benoemen en ‘straffen’?
Ongeacht of de reden van de vijf voor Nederlands met dyslexie te maken heeft:

  • begin je dan niet eerst bij de oorzaak namelijk het onderwijs en in het verlengde daarvan de rol van de ouders?
  • hoe goed en logisch is dat taal-, lees-, en spellingonderwijs didactisch opgebouwd?
  • hebben alleen leerlingen met dyslexie een te lage score?

Bij een diagnose dyslexie:

  • bekijk en bespreek je dan samen met de orthopedagoog zijn unieke onderzoekgegevens of denk je dat elke dyslexie hetzelfde is?
  • heb je overleg gehad met die in dyslexie gespecialiseerde logopedist of remedial teacher hoe je dat in je passend onderwijs programma implementeert voor die leerling in kwestie?
  • vraag jij je af wat jij als docent kunt doen om de adviezen uit dat onderzoek in al je lesstof te realiseren?
  • heb je kennis van de gevolgen van interferentie bij spellingdidactiek of vraag je hulp bij de specialist op dat gebied?
  • zorg je ervoor dat niet alleen de volgende docent maar het hele team die kennis opdoet en adviezen volmondig ondersteunt?

Zo maar een aantal vragen die bij mij opkomen als ik dit lees.

De rode draad voor het hele leven

Taal en spelling, het is de rode draad voor elke studie en de basis voor een zelfstandig volwassen leven, maar:
Geef iedereen dan wél gelijke kansen, gelijke rechten/plichten en soms betekent dat een ongelijke behandeling wat betreft die vijf als er sprake is van dyslexie.
Begin bij de oorzaak en maak werk van goed Nederlandstalig onderwijs en stel die verplichte eisen dan óók aan buitenlandse studenten en werknemers, dus óók aan die hoogopgeleide buitenlandse studenten op de universiteit of in bedrijven.

Geen discriminatie rond die ongeoorloofde vijf voor Nederlands betekent:

  • niet discrimineren wat betreft de taal- en spellingeisen die je wél stelt aan je eigen bevolking ongeacht of er sprake is van dyslexie
  • ook geen voorkeursbehandeling voor buitenlandse werknemers, een fysiotherapeutische gastarbeider of bij een internationaal bedrijf dat zich in Nederland heeft gevestigd

Gebruik die (neuro divergente) talenten

Voor al die talenten die dankzij hun doorzettingsvermogen en ondanks hun dyslexie zo’n waardevolle bijdrage leveren aan onze samenleving.
Als je opeens bij bijvoorbeeld een buitenlandse fysiotherapeute geen taaleisen stelt en rapportages of protocollen opeens van ondergeschikt belang lijken te zijn? Dat is toch niet uit te leggen of wel?

Meer over neurodivergentie lezen? Je vindt informatie over  neurodivergente mensen in mijn boek:
Dyslexie en onderwijs: op zoek naar jouw puzzelstuk- Gelijke behandeling leidt niet tot gelijke kansen! 
Onder andere te bestellen bij Boekscout bestel hier
Of met dit ISBN: 978-94-646-8370-7 in elke (digitale) boekhandel!

Het artikel NRC* staat achter een betaalzuil, maar neem gerust een kijkje op de website van de auteur van het artikel.
https://leonbiezeman.nl

Het bericht lezen van de fysiotherapeutische gastarbeider?**

Kijkje nemen op de website van Jacques Vriens?***https://www.jacquesvriens.nl

 

 

 

Read More
Leerpotentieel benutten via verwachtingen en rolmodellen.
By Silvia Linssen
In Dyslexie en Taal
4 juni 2023

Leerpotentieel benutten via verwachtingen en rolmodellen

Ouder hoorde het volgende tijdens een ouderavond: ”Wie zegt dat je tweede kind ook zo slim is als je oudste? Het is geen garantie dat je tweede ook hoogbegaafd is.”
Ze zuchtte en keek me vragend aan: “Waarom reageert ze zo, net alsof wij niet net zoveel van haar houden als ze minder intelligent zou zijn? Het voelde als een terechtwijzing en … oh ja we moesten eens ophouden met pushen. Maar… wij kennen ons kind toch het beste en vermoeden toch echt dat er een reden is waarom ze op school niet uit de verf komt.”
Een kwestie van een ‘pushende’ ouder of van leerpotentieel benutten via verwachtingen en rolmodellen?

De inspirerende titel over leerpotentieel benutten van alle leerlingen

Aan gesprekken zoals deze moest ik denken toen ik onlangs de inspirerende titel van een nog te verschijnen boek las. Ik werd er blij van toen ik de korte recensie las over het eerste hoofdstuk.**
Net zoals van de terecht gemaakte opmerking op de post dat de verwachtingen van een leraar grote invloed hebben op de prestaties van elke leerling. In mijn boek* lees je veel ervaringen op dat gebied en de invloed ervan op de leerling in kwestie.
Gaat er dan na enkele decennia toch iets veranderen in de onderwijsvisie van alle docenten en hopelijk ook bij alle ouders?

Gesprekken over leerpotentieel benutten via verwachtingen en rolmodellen

Dan denk ik aan oudergesprekken als moeder, maar ook aan overleggesprekken als logopedist en als dyslexiespecialist over leerlingen die waren verwezen.
Voorbeelden?
Als ouder:
“Je wilt altijd zoveel, wat ben je toch altijd kritisch!”  En:
“Als ouders zulke kritische vragen aan jou zouden stellen, hoe zou jij dat vinden?”
Mijn reactie? “Graag, hoe kritischer hoe beter. Zolang we respectvol met elkaar omgaan, is alles bespreekbaar en in het belang van dit deels aan mijn zorg toevertrouwde kind prima.
Als dyslexiespecialist tijdens een gesprek met de mentor:
Mentor: “VMBO is toch ook goed en een 6 is toch ook voldoende? Bovendien, ze gaat dadelijk puberen en dan wordt school minder belangrijk voor haar.”
Mijn reactie: “Wéét jij dan al dat dit het plafond is voor deze leerling en hoe heb je dat bepaald? Gaan ándere brugklassers dan niet puberen? Je weet toch ook niet hoe de schoolmotivatie wordt van die nu nog ijverige vwo-brugklasser als die gaat puberen?”
Een ouder over het commentaar van de docent tijdens het ouderavondgesprek:
Docent: “Een school moet toch vooral leuk, veilig en gezellig zijn en …  misschien kun je maar beter naar (naam school) gaan, want dat is een echte, ouderwetse leerschool. Dat zoek je toch voor jouw kind?”
Ouder: “Ja, serieus! Natuurlijk is veiligheid een vereiste, maar wie zegt dat leren niet leuk, veilig en ook nog gezellig kan zijn? Dat het ouderwets is en… wat is dán de basistaak waaraan een (basis)school moet voldoen?

De kiem van elke ontwikkelingsfase van baby tot volwassene

Iedere ouder en alle mensen die betrokken zijn in de fases die elk mens doorloopt naar de volwassenheid kan de kiem tot het zich ontwikkelen toch niet zijn ontgaan?
De oorsprong van iets leren zit in ’nieuwsgierigheid’ en in het verlengde daarvan in de wisselwerking en imitatie van en uitlokking door het rolmodel.
Daar is zelfs een heel taalontwikkelingsprogramma op gebaseerd: V.A.T.****

Nieuwsgierig zijn:

  • waar een geluid vandaan komt
  • of papa of mama weer achter het doekje tevoorschijn komt bij het eeuwenoude kiekeboespelletje
  • bij het vraag en antwoordspelletje bij brabbeltaal
  • bij het napraten ‘papegaaien’ van volwassenen in rollenspelletjes

Elk leermoment is terug te voeren naar nieuwsgierigheid, wisselwerking en de aanwezigheid van een stimulerend rolmodel.

Rolmodellen

We vormen (on)bewust allemáál een rolmodel voor onze omgeving:

  • de politie op straat
  • de diëtist/personal trainer die zijn of haar cliënt een gezonde leefstijl voorschrijven
  • ouders in de opvoeding van hun kroost
  • docenten op school
  • zorgverleners
  • politici

Rolmodel als dyslexiespecialist: is dat pushen of hoge (reële)verwachtingen hebben?

Hoge verwachtingen hebben? Misschien was ik me daarvan lange tijd niet bewust totdat ik het verwijt als ouder kreeg dat ik te veel zou ‘pushen’. Dat het kind zich intussen krom verveelde op school en kattenkwaad ging uithalen? Als dat laatste de enige uitdaging wordt op school? Dan is er iets fundamenteel mis in passend onderwijs bieden in mijn optiek. Dat werd helaas anders geïnterpreteerd. Misschien had het te maken met mijn eigen no nonsens opvoeding die ik van mijn ouders meekreeg?
Dat verwijt van pushen hoor ik ook vaak van ouders die zich daarover beklagen als hun (hoogbegaafd) kind met dyslexie ‘voor hun bestwil’ bepaalde toetsen niet hoeft te doen.
In mijn eerder verschenen blog* had ik het over het effect van hoge verwachtingen/ hoge doelen enerzijds en lage verwachtingen die tot lage doelen anderzijds leiden.

Hoe uit ‘rolmodel’ zich?

Bij eindexamenleerlingen met dyslexie die ik aanmoedig via vragen om (samen) te ontdekken welke leesstrategie bij die tekst het beste bij hen past bijvoorbeeld. Zolang we onze keuze maar kunnen uitleggen, wordt elk antwoord gerespecteerd. Duidelijk dat nieuwsgierigheid naar, uitlokking en imitatie hierbij noodzakelijke ingrediënten zijn.

Rolmodel als logopedist

Ook bij docenten met bijvoorbeeld stemklachten werkt hoge verwachtingen hebben uitstekend. Ik herinner me de gesprekken met die docent van groep acht met stemklachten. Hij was een leeftijdgenoot, type ‘oude rot in het vak’, maar nog net zo bevlogen en fris alsof het zijn eerste jaar als docent was. Tikje eigenwijs ook, wat tot mooie discussies leidden in de therapie. Een docent die je elke leerling toewenst omdat hij nieuwsgierig blééf naar de persoon achter die leerling. Bij elke individuele leerling betrokken en oog hebbend voor de mogelijkheden van elk kind.
Maar… daar kwam die karakteristieke eigenschap, die eigenwijsheid toen ik volgens hem het uiterste van zijn motivatie vroeg. Het ging over stemhygiëne en hij betwijfelde of de lessen net zo didactisch verantwoord zouden zijn met stemsparende maatregelen. Ik beëindigde een discussie die hij met gemak zou hebben gewonnen met de opmerking: ”Weet je nog? Zachte heelmeesters maken stinkende wonden.” Hij zuchtte en staakte onze discussie. Een week later gaf hij ruiterlijk toe dat dit gezegde hem over de streep had getrokken.

Rolmodel als:

Collega:
Het mooiste compliment van hem kwam vele jaren later.
Hij stuurde een jonge, pas begonnen en veelbelovende collega met beginnende stemklachten naar mij. Bij binnenkomst kreeg ik de groeten van hem. Met zijn stem ging het nog steeds goed. Ze keek me vragend aan: “Ik moest vooral niet vergeten door te geven dat die aanpak van hoge verwachtingen en dat spreekwoord goed werkte!”

Docent:
Ik hoor en merk zo vaak dat collega-docenten niet meer lezen, dat het taalniveau van een percentage onderwijsgevenden onvoldoende is. Dat er onvoldoende tijd is voor de basisvakken die zo kenmerkend zijn voor een basisschool. De overheid maar ook ouders die steeds meer publieke en opvoedkundige taken afschuiven op het onderwijs. Die ontwikkeling werkt daarbij ook niet mee…!
Zoals ouders zich moeten realiseren dat zij het rolmodel zijn in de opvoeding en het gedrag van hun kinderen, zo geldt dat ook voor de onderwijsgevende en andere betrokkenen.

Iedereen is een rolmodel:

Vanaf zeer vroege leeftijd wordt dit rolmodel zijn, dagelijks veel uren uit handen gegeven en dan is het belangrijk dat eenieder zich daarvan bewust is.

In mijn boek
Dyslexie en onderwijs: op zoek naar jouw puzzelstuk- Gelijke behandeling leidt niet tot gelijke kansen! komt het rolmodel ook ter sprake bij de aanpak van spelling, het bevorderen van leesplezier en het nieuwsgierig zijn en blijven naar de persoon achter die leerling.
Onder andere te bestellen bij Boekscout bestel hier
Of met dit ISBN: 978-94-646-8370-7 in elke (digitale) boekhandel!

Meer over hoge verwachtingen?
https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/hebben-we-te-hoge-verwachtingen/

De inspirerende link bekijken?**hier

V.A.T.**** betekent: Volgen-Aanpassen-Toevoegen. Interesse?
https://kiind.nl/samen-spelen-volgen/

Read More
Verplicht boek voor pabostudenten en onderwijsgevenden.
By Silvia Linssen
In Dyslexie en Taal
22 mei 2023

Logopedie-dyslexiespecialisatie ook relevant in 2030

Vorige week gaf ik antwoord op de eerste inspirerende vraag:
Hoe leg jij in 2030 uit dat jouw vak relevant is? De reacties, het reposten en het aantal weergaven op LinkedIn overtroffen mijn stoutste verwachtingen. Hartelijk dank daarvoor!
Vandaag het antwoord op de vraag:
Bereidt het onderwijs leerlingen voor op een leven in 2030 of remt het (huidige) onderwijs die voorbereiding?** Daaraan gekoppeld de vraag:
Is Logopedie-dyslexiespecialisatie ook relevant in 2030?

Van ‘allround’ naar specialisatie dyslexie

Ongemerkt ging mijn ‘allroundheid’ als vrijgevestigde logopedist via de spraak-en taalontwikkeling waarop ik destijds (cum laude) afstudeerde door in dyslexie. Eerst via voorschotbenaderingen die zich zo mooi leenden om ingepast te worden in de therapie bij spraak-en taalproblematiek. Later groeide ik mee met de behoefte in de bovenbouw en ‘als vanzelf ’ breidde zich dat uit naar het voortgezet onderwijs, examenbegeleiding en zelfs daarna. Uiteraard ondersteund door allerlei na- en bijscholingen en mede dankzij een inspirerende orthopedagoog die mij aanmoedigde.

Hoe relevant is die dyslexiespecialisatie?

Een paar voorbeelden uit mijn praktijk, die ongetwijfeld herkenbaar zijn voor mijn collega’s logopedie met dyslexiespecialisatie.

Voorbeeld 1:
“Vorige week hadden we weer een oudergesprek met de leraar van onze zoon. Hij liet ons zien dat Hans flink aan het stijgen is in zijn schoolresultaten. Zijn conclusie was dat dit door Hans en jou tot stand is gekomen. Hiervoor verdienen jullie beiden een compliment en willen we je hartelijk danken! Ik dacht dat jij het misschien ook wel fijn zou vinden om dit te weten.” (Uiteraard is vanwege de privacy Hans niet zijn echte naam.)

Voorbeeld 2:
Op mijn vraag hoe de eindcito was verlopen, antwoordde hij:
“De eerste dag was vrij makkelijk, misschien wel te makkelijk. De volgende dag waren de opdrachten veel moeilijker, maar toch goed te maken. Ach, waarschijnlijk had ik de opdrachten die eerste dag wel te goed gemaakt en waren ze daarom veel moeilijker? Hij oogde vol zelfvertrouwen terwijl hij dit vertelde en dan te bedenken hoe hij ruim een jaar geleden werd aangemeld. Geen zelfvertrouwen, faalangstig, timide. Nu vol vertrouwen op een mooie uitslag en toegang tot het middelbare schoolniveau dat bij zijn capaciteiten past.

Voorbeeld 3:
“Eindelijk is dankzij jouw taaltests ons vermoeden bewezen en duidelijk geworden hoe hoog ze scoorde, maar ook dat er aanwijzingen waren die nader onderzocht moesten worden door een orthopedagoog/psycholoog gespecialiseerd in dyslexie. Met behulp van dat deskundige bureau kwam nog meer boven water, namelijk dat ze hoogbegaafd is en niet zo’n beetje ook! Door die niet ontdekte dyslexie op school bleven beide diagnoses onder de radar! We zien haar opbloeien en haar zelfvertrouwen groeit, nu we weten wat we kunnen doen! Jouw aandeel als dyslexiespecialist is voor ons daarbij van groot belang!”

Voorbeeld 4:
 Het telefoontje vorig jaar van een afgestudeerde student Master bouwkunde:
“Hoi Silvia, weet je nog wie ik ben? Je hebt me in de bovenbouw van de basisschool begeleid vanwege mijn dyslexie en daarna ook in de onderbouw VWO. Halverwege klas 6 zag je me terug ter voorbereiding op het eindexamen Engels en Nederlands. Weet je eigenlijk wel dat ik dankzij jou naar het VWO kon gaan en hoe belangrijk die ondersteuning bij de talen was voor mijn diploma? Zo kon ik toch naar Delft en nu heb ik mijn droomstudie afgerond. Ik wil je dat toch even vertellen, want ik ben zo blij!”

Bereidt het onderwijs leerlingen voor op een leven in 2030 of remt het (huidige) onderwijs die voorbereiding?

Als ik denk aan alle berichten over het huidige taal-, spelling-,lees- en rekenniveau en de aanbevelingen om dit te verbeteren, dan is het zeer de vraag of het onderwijs op dit moment op de goede weg zit. Positieve uitzonderingen  en inspirerende publicaties van gedreven onderwijsmensen daargelaten. Dat het zoveel beter wás ooit en dat het anno nu ook zoveel beter kán? Daarvan ben ik overtuigd, want die voorbeelden hierboven zijn er slechts een paar en ik weet zeker dat mijn collega’s dezelfde ervaringen hebben. Helaas is logopedie al erg lang op veel scholen wegbezuinigd en is het niet voor elke ouder financieel mogelijk om zoon of dochter buiten school te laten begeleiden.

Waren Corona en het lerarentekort de enige reden van het dalend onderwijsniveau?

Vreemd als je dan in de media leest dat de problemen grotendeels samenhangen met Corona en met een lerarentekort. Het zal zeker een rol spelen, maar bovengenoemde voorbeelden zijn een willekeurige greep uit meer dan dertig jaar dyslexiespecialisme. Een situatie die al langere tijd speelt en waar logopedisten voor waarschuwden. Helaas werd niet naar ons geluisterd, want als je bezorgdheid toont over het wegbezuinigen van jouw beroep? ‘Daar zit dan toch vast een luchtje aan?’ Drastische bezuinigingen waarvoor we nu als maatschappij de tol betalen en waardoor al enkele generaties lager presteren dan waar ze toe in staat zouden zijn.

Openstaan voor de kennis van experts van logopedisten buiten het onderwijs

Wat wel kan? Sta open voor de kennis en adviezen die aangereikt worden buiten de onderwijswereld. Werk samen en wéét dat er ooit ondersteuning was van mensen met een beroep dat veel raakvlakken had en heeft met het onderwijs. Vanuit die toegevoegde expertise is bijvoorbeeld de website SpellingProf ontstaan, omdat daar de spellingvolgorde en uitleg staat (voor elke leerling dus ook bij dyslexie) rekening houdend met interfererende spellingproblematiek. Een spellingvolgorde voor iedereen van belang!

Een boek over het zoeken naar het juiste puzzelstuk voor ieder individuele leerling

Wat voor ouders, collega’s, studenten pabo en alle onderwijsgevenden ook kan? Je onder andere laten inspireren door het boek* dat ik schreef vol ervaringen zoals:

  • over leesplezier en hoe je dat stimuleert of juist het (onbedoeld) ontmoedigen ervan
  • hoe  spellingdidactiek beter kan en wat juist verwarring oproept
  • van leerlingen en hun ouders met zowel een opeenstapeling van frustraties maar ook ervaringen van groei, hoop en het  creëren van zelfvertrouwen
  • hoe belangrijk je bent als ouder en docent als rolmodel voor respectievelijk je kind en je leerlingen

Ouders die het gelezen hebben, prijzen het aan als een boek dat elke onderwijsgevende of student van bijvoorbeeld de pabo moet lezen. Zelfs makkelijk en in korte tijd te lezen voor ouders met dyslexie, dus tijdgebrek kan niet het argument zijn dat jou tegenhoudt om het te lezen.
De individuele talenten van leerlingen daadwerkelijk laten schitteren en toekomstdromen helpen najagen. Dat is toch waar het werk als onderwijsgevende om draait?

“Waarom heb je dit boek geschreven, was dat nodig?”

Die vraag werd me onlangs tijdens een reünie met oud-studiegenoten gesteld. Het boek is zeker niet voor niets geschreven en ook de voorbeelden erin zijn bepaald niet alleen van een recent verleden. Het boek was nódig en toevallig dat na het verschijnen er zoveel aandacht is voor het afnemende taal-, spelling-, lees- en rekenniveau.
Waarom het zo nodig was? De ervaringen waarmee ouders nú komen, verschillen helaas niet veel van die van twintig tot dertig jaar geleden. Dáárom dit boek! Dáár gaat dit boek ook over: dat je ondanks de rem op je schoolprestaties die je met je diagnose dyslexie ervaart, nog steeds geen gelijke kansen krijgt. Dat jouw individuele leercapaciteit niet wordt benut! Uit een behoefte om aandacht te vragen voor deze doelgroep met ook een winsituatie voor alle andere leerlingen.

Het antwoord in het jaar 2030?

Waar streven we naar? Blijft die rem erop en zakken we verder weg wat taal-, spelling-, lees- en rekenniveau betreft of grijpen we alle expertise aan en werken we samen om onze leerlingen op dat gebied voor te bereiden op een goede basis voor een zelfstandig leven? Gebruikmakend van elkaars kennis.

Ontwikkelingskansen door een andere benadering zou niet afhankelijk mogen zijn van afkomst, school of docent. Niet afhankelijk mogen zijn of je toevallig de juiste docent(en) treft. Behalve dit boek daarom ook een pleidooi om de wegbezuinigde logopedist (liefst met dyslexiespecialisatie) ten minste in het primair onderwijs te laten terugkeren. Waarom? Omdat de basis voor een goed rekenniveau en al die andere genoemde niveaus voor een zelfstandig volwassen leven ook gelegd wordt via het ‘monitoren’ van de taalontwikkeling uitmondend in een goed taalniveau.

Benieuwd naar het boek?

Dyslexie en onderwijs: op zoek naar jouw puzzelstuk – Gelijke behandeling leidt niet tot gelijke kansen!
Onder andere te bestellen bij Boekscout bestel hier
Of met dit ISBN: 978-94-646-8370-7 in elke (digitale) boekhandel!

Mag ik op net zo’n bijval en steun rekenen als bij de vorige blog? We willen toch allemaal dat ieders individuele leercapaciteit wordt gezien en volledig wordt benut?

Voor diegenen die de blog op LinkedIn hebben gemist:
https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/logopedie-ook-relevant-in-2030/

Informatie over SpellingProf: https://www.spellingprof.nl

Die vragen en de inspirerende LinkedIn bijdrage kun je volledig terugvinden via de volgende link.

https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:7061733360678707200/?origin=SHARED_BY_YOUR_NETWORK  **

Read More
Logopedie ook relevant in 2030
By Silvia Linssen
In Uncategorized
17 mei 2023

Logopedie ook relevant in 2030

Met dank aan de twee inspirerende vragen die me via LinkedIn bereikten:

Vraag 1: Hoe leg jij in 2030 uit dat jouw vak relevant is?
Vraag 2: Bereidt het onderwijs leerlingen voor op een leven in 2030 of remt het (huidige) onderwijs die voorbereiding?*
Vanwege deze inspirerende vragen die allebei recht hebben op een antwoord, twee reacties in twee blogs. Deze week te beginnen met: hoe leg jij in 2030 uit dat jouw vak relevant is? Want voor diegene die nog twijfelt: Logopedie is ook relevant in 2030!

Holistische benadering bij logopedie

Als (beginnend) logopedist kon ik decennialang geen specialisatie kiezen omdat juist die veelzijdigheid mij zo aansprak. Bovendien doet een brede (holistische) benadering van de klacht meer recht aan de persoon achter de hulpvrager. Concreet betekent dit bijvoorbeeld dat je verder kijkt dan alleen die ene hulpvraag. Daarom een ‘kleine’ greep uit de hulpvragen uit die decennia rondom:

O.a. voedingsproblemen die om een antwoord vragen: Prelogopedie

  • “Mijn pasgeboren kindje drinkt niet goed.”
  • “Het overstappen op vast voedsel lijkt een probleem.”
  • “Vanwege het spasme gaat een en ander rond het eten en drinken niet zoals het zou moeten.”

Vertraagde spraak- en taalproblematiek

  • “Het spreken komt maar niet op gang.”
  • “Alleen zijn moeder begrijp wat hij bedoelt.”
  • “Ze kan haar gedachte/wensen niet duidelijk maken.”
  • “Sommige klanken worden nog steeds niet gemaakt.”

Stotteren

  • “Hij gaat steeds meer haperen en ik ben bang dat hij net als zijn neef gaat stotteren. Ik wil niet dat hij daarmee gepest gaat worden als hij naar school gaat of dat hij daarom niet meer wil praten.”

Lees- en spellingproblematiek

  • “De fouten bij spelling zijn wel heel hardnekkig en of waarom lukt het haar maar niet om de letters te verklanken of om van spellend lezen naar vloeiend lezen te gaan. Zou er sprake zijn van dyslexie? Of: heeft het te maken met vertraagde taalontwikkeling?”

Stemklachten

  • “Ik heb telkens keelpijn als ik les heb gegeven en aan het einde van een dag ben ik hees. Straks moet ik het onderwijs uit vanwege mijn stem.”

(Ver)slikklachten

  • “Kun je alsjeblieft vandaag nog langskomen? Deze hoogbejaarde patiënt verslikt zich steeds en heeft onlangs al eens een longontsteking gehad.”

Afasie/ dysarthrie

  • “Na zijn hersenbloeding begrijpt hij ons niet meer.”
  • “Na de hersenbloeding begrijpt zij alles, maar ze kan de juiste woorden niet vinden en wijst alleen maar aan.”

Adem- en/of stemproblemen (t.g.v. long covid klachten)

  • “De laatste tijd word ik zomaar duizelig, volgens de huisarts is het hyperventilatie en hij heeft me naar jou verwezen.”
  • “Nadat ik Corona heb gehad blijf ik kortademig en kan ik zelfs mijn kinderen niet meer voorlezen.”

Gehoorproblemen

  • “Ondanks het gehoortoestel kan mijn tante onze gesprekken niet zo goed volgen. Zou spraakafzien iets voor haar kunnen zijn? Kun jij haar daarbij helpen?”

Hulpvragen aan de logopedist van pasgeboren tot oud

Zo kan ik nog even doorgaan met allerlei klachten waarvoor een logopedist wordt geconsulteerd, want deze lijst is zeker niet compleet. Centraal staat daarbij steeds weer dat je niet alleen de gevolgen behandelt, maar ook en vooral de oorzaak, de persoon en de omgeving ‘meeneemt’ in je behandeling.

Ja, logopedie is relevant nu, in 2030 en ook daarna…

Al deze klachten hebben direct met communiceren te maken. Uitval daarvan leidt tot niet te onderschatten gevolgen voor ons menselijke functioneren.
Veelzeggend was bijvoorbeeld de reactie van een vriend:
mede dankzij de deskundigheid van zijn logopedist goed herstelde na een hersenbloeding: ”Wat heb ik het belang van jouw beroep onderschat en hoe dankbaar ben ik voor die collega’s van je die mij mijn zelfstandigheid hebben teruggegeven.” Een vriend die altijd al interesse toonde voor mijn beroep, maar zich pas de relevantie ervan realiseerde toen hem elke vorm van communicatie werd ontnomen.

of de beginnende lerares:
“Dankzij de stemtherapie kan ik het beroep waarvan ik als kind al wist dat het mijn beroep is, toch blijven uitoefenen.”

Logopedie ‘van de wieg tot aan het graf’

Als je beseft dat ieder van ons of in onze directe nabijheid ergens in het leven met logopedie te maken krijgt, dan is die relevantie wel duidelijk.
Jammer dat zorgverzekeraars, het ministerie van gezondheidszorg en onderwijs zich dat onvoldoende realiseren.
Menselijkheid is niemand vreemd en men beseft pas wat men mist als het er niet meer is, als iets wat vanzelfsprekend was, (tijdelijk) verdwenen is. Niet meer kunnen communiceren? Dat wens je je grootste vijand nog niet toe!

Die vragen en de inspirerende LinkedIn bijdrage kun je volledig terugvinden via de volgende link.
https://www.linkedin.com/feed/update/urn:li:activity:7061733360678707200/?origin=SHARED_BY_YOUR_NETWORK  *

Meer over logopedie? Met een kleine knipoog naar de volgende blog in deze reeks van twee:
https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/hebben-we-te-hoge-verwachtingen/

Read More
Leraar centraal of hulpvraag van de leerling (met dyslexie)?
By Silvia Linssen
In Dyslexie en Taal
5 mei 2023

Leraar centraal of hulpvraag van de leerling?

“Hoi Silvia, ik heb je boek helemaal gelezen, goed boek! Het leest gemakkelijk met vele echte gebeurtenissen die je doel onderstrepen.
Dit boek hoort thuis op de pabo- en lerarenopleidingen/universiteit om zo de beste schooldoelkansen aan scholieren/studenten te kunnen geven. Een samenwerking creëren tussen docenten, ouders, dyslexiespecialisten en orthopedagogen. Een samenwerking waarbij ik me afvraag: staat de leraar centraal of de hulpvraag van de leerling (met dyslexie)?

Gebruik maken van de unieke talenten

Verder vind ik het voorbeeld van jullie M.O.L. wel leuk. Volgens mij kan die het woord ‘hondenfietsmandje’ niet spellen en staat er dus ook niet voor open. Een luchtig voorbeeld van een hardnekkige eigenwijsheid: ‘Ik weet het gewoon beter en ga dus niet in overleg met mijn baasjes.”

Het spontaan gestuurde appje als review van mijn boek 

Zo luidde de inhoud van het appje dat ik in de meivakantie toegestuurd kreeg. Een appje van een ouder die anoniem wenst te blijven en die ooit zijn beide kinderen aan mijn zorgen toevertrouwde. Inmiddels al jaren geleden. Beide kinderen hebben de volwassenheid al ruimschoots bereikt.
Toen hij hoorde van het verschijnen van mijn boek, stond hij erop het boek te kopen. We hielden al die jaren contact ondanks verhuizingen en deelden zorgen en hoogtepunten in elkaars leven en in die van onze kinderen.

Herkenbare inhoud

Het ontroerde me eerlijk gezegd, dat uitgerekend hij dit boek grondig las, maar het verbaasde me niet. Hoewel ik er bewust voor koos om in dit boek geen gebruik te maken van hun ervaringen rond dyslexie, bleek de inhoud ook voor hem heel herkenbaar.

Een positief gesprek 

Ik herinner me nog als de dag van gisteren hun strijd voor de juiste lesmethodes voor hun beide kinderen. Het gesprek over het onderzoeksverslag bij de orthopedagoog op een warme zomeravond waarbij ook de schooldirecteur aanschoof. Het respect van de orthopedagoog voor de vrijgemaakte tijd van de directeur maar ook de vastberadenheid waarmee hij de cognitieve kwaliteiten van die dochter belichtte. Ze had recht op meer begrip van de docent en daarbij hoorde een andere pedagogische en didactische benadering. Als dyslexiespecialist zou ik volgens hem daarbij meer ruimte en navolging moeten krijgen om mijn inzichten in de praktijk vorm te kunnen geven.

Hoge verwachtingen waarmaken, betekent dagelijkse volharding 

Ik reed met de ouders mee naar huis, alle drie in de volle overtuiging dat het op school vanaf die dag beter zou gaan. Vanaf die dag hoopten we op:

  • een betere samenwerking
  • een betere afstemming met de docent
  • alles in het belang voor deze leerling, hun dochter
  • de leerling met de specifieke hulpvraag en de cognitieve capaciteiten centraal

En inderdaad… de rest van dat schooljaar leek er geen vuiltje aan de lucht. Een docent die het rapport goed las, de aanbevelingen serieus nam en graag wilde samenwerken. Helaas waren alle goede voornemens het jaar daarna als sneeuw voor de zon verdwenen bij de komst van een andere docent zonder oog en oor voor het onderzoeksrapport en de buitenschoolse expertise.
Vreemd dat het hoofdstuk over M.O.L hem zo aansprak? Het verraste me dat hij dat zo ‘raak’ in zijn samenvatting teruggaf, maar toen ik het hoofdstuk nog eens herlas, begreep ik zijn cryptische feedback volledig. De frustratie na al die jaren zat nog steeds diep!

Benieuwd naar het boek dat hij van kaft tot kaft las? Lees dan mijn boek:
Dyslexie en onderwijs: op zoek naar jouw puzzelstuk – Gelijke behandeling leidt niet tot gelijke kansen!
Onder andere te bestellen bij Boekscout bestel hier
Of met dit ISBN: 978-94-646-8370-7 in elke (digitale) boekhandel!

Meer lezen over dyslexie en (middelbaar) onderwijs?
https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/daar-heb-ik-geen-tijd-voor/

 

Read More
Lees meer
Testimonials