Vorige week gaf ik antwoord op de eerste inspirerende vraag:
Hoe leg jij in 2030 uit dat jouw vak relevant is? De reacties, het reposten en het aantal weergaven op LinkedIn overtroffen mijn stoutste verwachtingen. Hartelijk dank daarvoor!
Vandaag het antwoord op de vraag:
Bereidt het onderwijs leerlingen voor op een leven in 2030 of remt het (huidige) onderwijs die voorbereiding?** Daaraan gekoppeld de vraag:
Is Logopedie-dyslexiespecialisatie ook relevant in 2030?
Van ‘allround’ naar specialisatie dyslexie
Ongemerkt ging mijn ‘allroundheid’ als vrijgevestigde logopedist via de spraak-en taalontwikkeling waarop ik destijds (cum laude) afstudeerde door in dyslexie. Eerst via voorschotbenaderingen die zich zo mooi leenden om ingepast te worden in de therapie bij spraak-en taalproblematiek. Later groeide ik mee met de behoefte in de bovenbouw en ‘als vanzelf ’ breidde zich dat uit naar het voortgezet onderwijs, examenbegeleiding en zelfs daarna. Uiteraard ondersteund door allerlei na- en bijscholingen en mede dankzij een inspirerende orthopedagoog die mij aanmoedigde.
Hoe relevant is die dyslexiespecialisatie?
Een paar voorbeelden uit mijn praktijk, die ongetwijfeld herkenbaar zijn voor mijn collega’s logopedie met dyslexiespecialisatie.
Voorbeeld 1:
“Vorige week hadden we weer een oudergesprek met de leraar van onze zoon. Hij liet ons zien dat Hans flink aan het stijgen is in zijn schoolresultaten. Zijn conclusie was dat dit door Hans en jou tot stand is gekomen. Hiervoor verdienen jullie beiden een compliment en willen we je hartelijk danken! Ik dacht dat jij het misschien ook wel fijn zou vinden om dit te weten.” (Uiteraard is vanwege de privacy Hans niet zijn echte naam.)
Voorbeeld 2:
Op mijn vraag hoe de eindcito was verlopen, antwoordde hij:
“De eerste dag was vrij makkelijk, misschien wel te makkelijk. De volgende dag waren de opdrachten veel moeilijker, maar toch goed te maken. Ach, waarschijnlijk had ik de opdrachten die eerste dag wel te goed gemaakt en waren ze daarom veel moeilijker? Hij oogde vol zelfvertrouwen terwijl hij dit vertelde en dan te bedenken hoe hij ruim een jaar geleden werd aangemeld. Geen zelfvertrouwen, faalangstig, timide. Nu vol vertrouwen op een mooie uitslag en toegang tot het middelbare schoolniveau dat bij zijn capaciteiten past.
Voorbeeld 3:
“Eindelijk is dankzij jouw taaltests ons vermoeden bewezen en duidelijk geworden hoe hoog ze scoorde, maar ook dat er aanwijzingen waren die nader onderzocht moesten worden door een orthopedagoog/psycholoog gespecialiseerd in dyslexie. Met behulp van dat deskundige bureau kwam nog meer boven water, namelijk dat ze hoogbegaafd is en niet zo’n beetje ook! Door die niet ontdekte dyslexie op school bleven beide diagnoses onder de radar! We zien haar opbloeien en haar zelfvertrouwen groeit, nu we weten wat we kunnen doen! Jouw aandeel als dyslexiespecialist is voor ons daarbij van groot belang!”
Voorbeeld 4:
Het telefoontje vorig jaar van een afgestudeerde student Master bouwkunde:
“Hoi Silvia, weet je nog wie ik ben? Je hebt me in de bovenbouw van de basisschool begeleid vanwege mijn dyslexie en daarna ook in de onderbouw VWO. Halverwege klas 6 zag je me terug ter voorbereiding op het eindexamen Engels en Nederlands. Weet je eigenlijk wel dat ik dankzij jou naar het VWO kon gaan en hoe belangrijk die ondersteuning bij de talen was voor mijn diploma? Zo kon ik toch naar Delft en nu heb ik mijn droomstudie afgerond. Ik wil je dat toch even vertellen, want ik ben zo blij!”
Bereidt het onderwijs leerlingen voor op een leven in 2030 of remt het (huidige) onderwijs die voorbereiding?
Als ik denk aan alle berichten over het huidige taal-, spelling-,lees- en rekenniveau en de aanbevelingen om dit te verbeteren, dan is het zeer de vraag of het onderwijs op dit moment op de goede weg zit. Positieve uitzonderingen en inspirerende publicaties van gedreven onderwijsmensen daargelaten. Dat het zoveel beter wás ooit en dat het anno nu ook zoveel beter kán? Daarvan ben ik overtuigd, want die voorbeelden hierboven zijn er slechts een paar en ik weet zeker dat mijn collega’s dezelfde ervaringen hebben. Helaas is logopedie al erg lang op veel scholen wegbezuinigd en is het niet voor elke ouder financieel mogelijk om zoon of dochter buiten school te laten begeleiden.
Waren Corona en het lerarentekort de enige reden van het dalend onderwijsniveau?
Vreemd als je dan in de media leest dat de problemen grotendeels samenhangen met Corona en met een lerarentekort. Het zal zeker een rol spelen, maar bovengenoemde voorbeelden zijn een willekeurige greep uit meer dan dertig jaar dyslexiespecialisme. Een situatie die al langere tijd speelt en waar logopedisten voor waarschuwden. Helaas werd niet naar ons geluisterd, want als je bezorgdheid toont over het wegbezuinigen van jouw beroep? ‘Daar zit dan toch vast een luchtje aan?’ Drastische bezuinigingen waarvoor we nu als maatschappij de tol betalen en waardoor al enkele generaties lager presteren dan waar ze toe in staat zouden zijn.
Openstaan voor de kennis van experts van logopedisten buiten het onderwijs
Wat wel kan? Sta open voor de kennis en adviezen die aangereikt worden buiten de onderwijswereld. Werk samen en wéét dat er ooit ondersteuning was van mensen met een beroep dat veel raakvlakken had en heeft met het onderwijs. Vanuit die toegevoegde expertise is bijvoorbeeld de website SpellingProf ontstaan, omdat daar de spellingvolgorde en uitleg staat (voor elke leerling dus ook bij dyslexie) rekening houdend met interfererende spellingproblematiek. Een spellingvolgorde voor iedereen van belang!
Een boek over het zoeken naar het juiste puzzelstuk voor ieder individuele leerling
Wat voor ouders, collega’s, studenten pabo en alle onderwijsgevenden ook kan? Je onder andere laten inspireren door het boek* dat ik schreef vol ervaringen zoals:
- over leesplezier en hoe je dat stimuleert of juist het (onbedoeld) ontmoedigen ervan
- hoe spellingdidactiek beter kan en wat juist verwarring oproept
- van leerlingen en hun ouders met zowel een opeenstapeling van frustraties maar ook ervaringen van groei, hoop en het creëren van zelfvertrouwen
- hoe belangrijk je bent als ouder en docent als rolmodel voor respectievelijk je kind en je leerlingen
Ouders die het gelezen hebben, prijzen het aan als een boek dat elke onderwijsgevende of student van bijvoorbeeld de pabo moet lezen. Zelfs makkelijk en in korte tijd te lezen voor ouders met dyslexie, dus tijdgebrek kan niet het argument zijn dat jou tegenhoudt om het te lezen.
De individuele talenten van leerlingen daadwerkelijk laten schitteren en toekomstdromen helpen najagen. Dat is toch waar het werk als onderwijsgevende om draait?
“Waarom heb je dit boek geschreven, was dat nodig?”
Die vraag werd me onlangs tijdens een reünie met oud-studiegenoten gesteld. Het boek is zeker niet voor niets geschreven en ook de voorbeelden erin zijn bepaald niet alleen van een recent verleden. Het boek was nódig en toevallig dat na het verschijnen er zoveel aandacht is voor het afnemende taal-, spelling-, lees- en rekenniveau.
Waarom het zo nodig was? De ervaringen waarmee ouders nú komen, verschillen helaas niet veel van die van twintig tot dertig jaar geleden. Dáárom dit boek! Dáár gaat dit boek ook over: dat je ondanks de rem op je schoolprestaties die je met je diagnose dyslexie ervaart, nog steeds geen gelijke kansen krijgt. Dat jouw individuele leercapaciteit niet wordt benut! Uit een behoefte om aandacht te vragen voor deze doelgroep met ook een winsituatie voor alle andere leerlingen.
Het antwoord in het jaar 2030?
Waar streven we naar? Blijft die rem erop en zakken we verder weg wat taal-, spelling-, lees- en rekenniveau betreft of grijpen we alle expertise aan en werken we samen om onze leerlingen op dat gebied voor te bereiden op een goede basis voor een zelfstandig leven? Gebruikmakend van elkaars kennis.
Ontwikkelingskansen door een andere benadering zou niet afhankelijk mogen zijn van afkomst, school of docent. Niet afhankelijk mogen zijn of je toevallig de juiste docent(en) treft. Behalve dit boek daarom ook een pleidooi om de wegbezuinigde logopedist (liefst met dyslexiespecialisatie) ten minste in het primair onderwijs te laten terugkeren. Waarom? Omdat de basis voor een goed rekenniveau en al die andere genoemde niveaus voor een zelfstandig volwassen leven ook gelegd wordt via het ‘monitoren’ van de taalontwikkeling uitmondend in een goed taalniveau.
Benieuwd naar het boek?
Dyslexie en onderwijs: op zoek naar jouw puzzelstuk – Gelijke behandeling leidt niet tot gelijke kansen!
Onder andere te bestellen bij Boekscout bestel hier
Of met dit ISBN: 978-94-646-8370-7 in elke (digitale) boekhandel!
Mag ik op net zo’n bijval en steun rekenen als bij de vorige blog? We willen toch allemaal dat ieders individuele leercapaciteit wordt gezien en volledig wordt benut?
Voor diegenen die de blog op LinkedIn hebben gemist:
https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/logopedie-ook-relevant-in-2030/
Informatie over SpellingProf: https://www.spellingprof.nl
Die vragen en de inspirerende LinkedIn bijdrage kun je volledig terugvinden via de volgende link.