Categorie: Dyslexie en Taal

De week van de Alfabetiseringezen of de IPad onderweg?

10 september 2019

Wat doe jíj in de Week van de Alfabetisering en daarna?

10 september 2019

In de Week van de Alfabetisering lees ik het volgende op de NOS app:

Wist jij dat 1 op de 6 Nederlanders van 16 jaar en ouder laaggeletterd is en dus moeite heeft met lezen, schrijven en rekenen? Maar liefst 2,5 miljoen laaggeletterde Nederlanders kunnen moeilijk functioneren in de maatschappij.

Waarom een wéék aandacht voor laaggeletterdheid in de Week van de Alfabetisering? Om:

laaggeletterden te stimuleren om erover te praten
de omgeving van de laaggeletterden te bereiken
het taboe te doorbreken
sneller te leren herkennen als iemand moeite heeft met lezen en schrijven, zodat je ook hulp kunt bieden
ze in contact te brengen met mensen of instanties die kunnen helpen

Wat is het verschil tussen analfabetisme en laaggeletterdheid?

Analfabetisme: Je kunt helemaal níet lezen, schrijven of spellen.

Laaggeletterdheid: Je kunt wel lezen en schrijven, maar op zó’n laag niveau dat je niet zelfstandig kunt functioneren in de samenleving.

Waar loop je dan tegenaan als je laaggeletterd bent?

Je hebt o.a. problemen met:

het invullen van formulieren
straatnaamborden lezen
(voor) lezen
handleidingen van apparaten lezen
solliciteren
het gebruik van smartphone en computer

Wat betékent dat voor het dagelijks leven van iemand die laaggeletterd is?

Je bent vaker afhankelijk van anderen
Je hebt een minder goed betaalde baan, dan je gelet op je andere kwaliteiten zou kunnen hebben
Je bent vaker langdurig werkloos
Er is vaker sprake van stress
De kans op bedrijfsongevallen zijn groter omdat je de veiligheidsinstructies niet goed kunt lezen

Waarom wordt de kloof met (goed) geletterden steeds groter?

De vergrijzing en migratie speelt een rol
Maar… vooral het feit dat steeds meer jongeren met een taalachterstand de school verlaten, wordt als oorzaak genoemd, omdat men onvoldoende leest!

Voorkómen is beter dan genezen!

Natúúrlijk is een van de kerndoelen van school aandacht voor rekenen en taal, maar helaas wordt steeds méér op het bordje van het onderwijs en de leerkracht gelegd. Hiervoor zijn niet méér onderwijsuren beschikbaar. Daarom…

Het goede voorbeeld geven is de eerste stap die wij als omgeving kunnen bieden.

Als directe omgeving van je kind kun je o.a. denken aan:

zèlf lezen en liefst dagelijks zoals eten en drinken een dagelijks terugkerend (noodzakelijk) ritueel is
het plezier in lezen stimuleren door al van jongs af aan vóór te lezen en daar een gezamenlijk gezellig moment van maken
als je niet graag leest, kun je dat ook compenseren door sámen naar een luisterboek te luisteren en mee te lezen
wekelijks of in ieder geval met regelmaat samen de bibliotheek te bezoeken

Hoeveel méér kun je als je goed kunt lezen?

Denk aan het begrijpen van de handleiding van een apparaat
Het bakken of koken van een lekker recept
Onderweg een waarschuwingsbord of route omweg kunnen lezen
De kans op promotie wordt groter en dus ook je salaris als je in de voortschrijdende automatisering de instructies kunt lezen
Je kunt dan het goede voorbeeld geven aan je kinderen zodat ook zij betere startkansen krijgen in hun leven
En vooral: Je hebt een zelfstandig volwassen leven, want je bent niet afhankelijk van anderen, hun tijd en bereidheid om jou te helpen bij leesactiviteiten

Lezen saai?

Lezen…. ik hoor het vaak…..is maar saai! Het lijkt niet meer “in” om geregeld in de vrije tijd een boek te lezen, maar….wat denk jíj? Is een leven dat gekenmerkt wordt door schaamte, frustratie, onvoldoende kunnen meedoen, afhankelijkheid van anderen het leven wat jij wenst voor jou, je omgeving en je nageslacht? Is dat dan wèl “in”?

Oproep niet alleen voor de Week van het Alfabetisme maar ook voor erna:

Kijk eens naar je gezin, je omgeving, de kinderen uit je buurt. Léés jij graag en zie je dat jouw kinderen dat plezier met jou delen? Zou je een ander dat ook willen gunnen? Meer zelfstandigheid en meer toekomstkansen? Informeer eens bij je buurtbibliotheek of bij de school, het bejaardenoord of bij die slechtziende buurvrouw of buurman? Er zijn al voorlees grootouders en leesmoeders, maar misschien snakt jouw slechtziende buurvrouw óók wel naar iemand die haar een gezellig uurtje bezorgt.

Wil je meer lezen over leesplezier? In de afgelopen zomervakantie schreef ik een aantal blogs over lezen en leespret. In deze week van deze Week van de Alfabetisering daarom een terugblik.

Wil je reageren of ken je een stimuleringsproject op dit gebied bij jou in de buurt en wil je dat delen? Anderen inspireren? Deel het hieronder in een reactie en wie weet hoeveel ontplooiingskansen het oplevert voor anderen!

https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/is-een-film-spannender-dan-het-boek/

https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/hoe-stimuleer-je-om-te-lezen-en-maak-je-een-boek-spannend/

Interesse in meer tips? http://lees-goed.nl/vakantielezen-met-kinderen/

Met dank aan de NOS app (bron) van 9-9-2019. Het eerste deel van deze blog is een samenvatting ervan.

Lees meer

Een leraar/zorgverlener als hamburgerbakker of de kok met een Michelinster?Een leraar of begeleider als hamburgerbakker?

3 september 2019

Een leraar/zorgverlener als hamburgerbakker of liever met een Michelinster?

By Silvia Linssen

3 september 2019

“De leraar moet geen hamburgerbakker worden”

Een leraar/zorgverlener als hamburgerbakker of de kok met een Michelinster? “De leraar moet geen hamburgerbakker worden” stond er als titel boven een boeiend interview uit het NRC! ( quote van Paul Kirschner). In ons “overcorrecte Nederland” vínden veel mensen dan iets bij zo’n titel. Het zou stigmatiserend zijn, alsof er iets verkeerds is aan een hamburgerbakker. Het heeft een bekende fastfood keten bepaald geen windeieren opgeleverd door zich te specialiseren in het bakken van hamburgers. Ongeacht of je de hamburger in de VS, in Noorwegen of in Spanje bestelt… de smaak is exact hetzelfde. Een soort “keurmerk” van een in dit geval hamburgerrecept.

Passend onderwijs en hamburgerbakker

De hamburgerbakker in relatie tot het onderwijs… Bij míj sloeg de titel aan. Het prikkelde! Het zijn voor mij twee tegenovergestelde zaken, maar beiden met de beste bedoelingen geschikt voor een bepaald doel.

Het principe van de “Keurmerk” hamburger:

Die gegarandeerd overal van dezelfde kwaliteit en smaak is
Alles volgens het protocol
Aanbodgericht

Het principe van Passend onderwijs:

Geïnspireerd door de gedachte dat geen mens hetzelfde is. Zoals je élk kind in je gezin misschien wèl dezelfde waarden en normen wilt meegeven, maar de manier waaróp is per kind nèt even anders.
Je kijkt naar het karakter, de gevoeligheden, de plaats in het gezin…
Je past je opvoeding aan, want wat bij je oudste misschien uitstekend werkt, gaat niet op voor de volgende spruit!
De school net als je gezin: in de vertrouwde buurt en op dezelfde school van de kinderen uit je straat
Vraaggericht

Passend onderwijs is voor mij onderwijs dat je past en gegoten zit als een comfortabele jas

Passend onderwijs. Lang vóór deze term werd bedacht was er het Speciaal onderwijs. Het type onderwijs dat vrijwel volledig is wegbezuinigd onder het mom van:

Weer sámen naar school
Iedereen is gelijk en krijgt gelijke kansen
Elk kind heeft recht op onderwijs in de vertrouwde woonwijk

Maar…. ís iedereen wel gelijk en gééf je echt die dezèlfde kansen? Leraren die in het Speciaal onderwijs werkten, volgden na hun diploma een aanvullende opleiding. De klassen waren klein en er werkten op die scholen ook ándere professionals waaronder logopedisten. Gelijke kansen werden gecreëerd door een “ongelijke” benadering! Om het ontstane “onderwijsgat” van de bezuiningingsdrift op te vangen, werd het Pássend onderwijs uitgevonden. De Basisschool bedoeld voor èlk kind. Met expertise waar nodig is van buitenaf, maar niet binnen directe handbereik. Onderwijs dat past bij elk kind. Het klonk te mooi om waar te zijn…..

Is Speciaal Onderwijs hetzelfde als Passend Onderwijs?

Net afgestudeerd werkte ik lang geleden in het Speciaal Onderwijs op een Mytylschool*. Na enkele maanden kwam er een nieuwe leerling op school en ook bij mij voor logopedie. Ik noem hem Joop. Zoals alle nieuwe leerlingen mocht hij eerst een paar dagen wennen aan de nieuwe omgeving, de leraar en zijn klasgenoten. Joop bleek zich niet thuis te voelen op zijn vorige school voor slechthorenden. Ja… ook Speciaal onderwijs! Ondanks alle goede bedoelingen, betrokkenheid en uitstekende begeleiding. Voor de buitenwereld leek zijn motorische handicap minder ernstig dan zijn gehoorprobleem. Zijn haperende motoriek zorgde ervoor dat hij zich onveilig voelde tussen al die goed bewegende (zwaar) slechthorende leeftijdgenoten.

Het dossier van Joop:

Problemen met de spraak- en taalontwikkeling
Ondanks logopedische therapie is er onvoldoende vooruitgang
Ouders, leerkracht en logopedist maken zich zorgen over zijn welbevinden op deze school
Naast zijn gehoorprobleem zijn er ook bewegingsproblemen waardoor hij qua motoriek “uit de toon” valt
Op de speelplaats staat hij meestal aan de kant
Hij lijkt geen vriendjes te hebben
Joop maakt een eenzame en onzekere indruk
Past hij hier wel?

Een passende (leer)omgeving zorgt meestal ervoor dat er een veilige omgeving is

Joop was die dag voor het eerst bij mij geweest samen met een ander klasgenootje en enkele dagen daarvoor zag ik hem bij het surveilleren op de speelplaats. Een vrolijke, blonde krullenbol! Misschien hadden ze een verkeerd dossier gestuurd want in niets leek het geschetste beeld van het dossier op de Joop die ik zag. Voor alle zekerheid plande ik een paar afspraken om hem te testen: Geen enkele aanleiding voor logopedie. De leraar en klasse assistente bevestigden mijn indruk.

Speciaal onderwijs betekent niet standaard maar onderwijs met een Michelinster!

Ik besloot mijn collega te bellen en vertelde haar onze bevindingen. Dit kind viel met zijn relatief lichte motorische handicap op de Mytylschool nauwelijks op, maar op de school voor kinderen met een gehoorprobleem was die motoriek voor hèm een groot probleem! Hij voelde zich vaak buitengesloten en onzeker bij wilde spelletjes. De onzekerheid belemmerde hem. Hij voelde zich onveilig op de speelplaats. De spraak- en taalontwikkeling zat muurvast. Mijn collega zàg dit en kaartte het aan binnen haar team. Deze jongen zat daar ondanks het gehoorprobleem niet op de juiste plaats. Een professionele en liefdevolle omgeving, maar geen passende (onderwijs) omgeving!

Een leraar/zorgverlener als hamburgerbakker of de kok met een Michelinster?

Deze jongen was slechts één van de vele voorbeelden, die ik tijdens mijn werk op die Mytylschool heb ontmoet. Híj had het geluk dat er nog Speciaal Onderwijs was. Geen Passend onderwijs met zich een slag in de rondte werkende (onderwijs) professionals die daarbij onvoldoende (financiële) steun krijgen, maar vaak wèl veel kritiek. Om diezelfde expertise en voorwaarden te creëren zoals hierboven geschetst, is veel méér nodig! Een omgeving ook waar elk kind de veiligheid vindt om zich te ontwikkelen Op de Mytylschool voelde Joop zich veilig. Passend onderwijs bínnen het Speciaal Onderwijs!

Speciaal èn daarbij Passend Onderwijs ís onderwijs met een Michelinster

Ik zou het willen vergelijken met de vraag van de kok aan zijn gast of er rekening moet worden gehouden met een dieet. Met de fijnproevers in een restaurant met een Michelinster! Inderdaad… het kost meer, want de expertise ís er standaard aanwezig! Gelet op de vergrijzing van de maatschappij en uitgesmeerd over een lange periode waarin we als sámenleving een beroep móeten doen op onze jonge talenten? De investering méér dan waard en te verantwoorden!

Heb je belangstelling voor het interview van Mirjam Remie (NRC redacteur) met Paul Kirschner Hoogleraar onderwijspsychologie? https://www.poraad.nl/nieuws-en-achtergronden/nrc-de-leraar-moet-geen-hamburgerbakker-van-de-mcdonalds-zijn

Wil je een andere blog lezen over “maatwerk”? https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/zien-en-gezien-worden/

Mytylschool* : Een mytylschool is regulier onderwijs in een speciaal jasje voor kinderen met een lichamelijke handicap.

Lees meer

13 augustus 2019

Is een film spannender dan het boek?

By Silvia Linssen

13 augustus 2019

Wat is spannender een boek of een film over dat boek?

“Zou je dat wel doen? Hij is nog zo jong! Straks krijgt hij er nog nachtmerries van!” De bezorgde grootmoeder hoorde jaren geleden over het dilemma in het gezin van haar dochter. De opvoedkundige discussies over Harry Potter destijds in de media, sterkten haar in haar bezorgdheid. Harry Potter was eng, spookachtig, griezelig en niet geschikt voor de jonge kinderzieltjes!

De film Harry Potter komt…

Harry Potter deel 1 zou in de kerstvakantie in de bioscoop komen. De oudste zoon had het boek in de zomervakantie in één adem uitgelezen en wilde dolgraag de film zien. Broer van 6 wilde natuurlijk ook graag mee. Elk aantrekkelijk minder spannend voorstel werd daarbij verontwaardigd van tafel geveegd.

Een compromis…

“Als ik je nou eens éérst het boek voorlees, dan weet je al waar het over gaat en mag je daarna kiezen of je meegaat of dat wij sámen naar een andere film gaan?” Het was ongeveer een maand voor de kerstvakantie. Voor het naar bed gaan, las ik een deel van een hoofdstuk voor. Zorgvuldig op tijd stoppend vóórdat het spannend werd of juist nèt zolang dóórlezen tot de spanning weer voorbij was.

Goede nachtrust…

De strategie werkte: geen nachtmerries, slaapwandelingen of slaapgebrek. Verbeeldde ik het me trouwens dat de boekenlegger de volgende avond soms een bladzijde verder lag en de prille lezer met veel inspanning de woorden probeerde te ontcijferen?

Het mooiste kerstvakantie uitje!

De kaartjes werden gereserveerd, want het zou storm lopen. Harry Potter als boek was al een daverend succes en de film al in Engeland te zien, zou het boek overtreffen! “Reserveer maar stoelen helemaal achterin de zaal, dan is het beeld niet zo groot en kan ik eventueel snel de zaal verlaten.” Allemaal zorgen voor niets! Jongste genoot en riep geregeld door de zaal “Hé in het boek was het ánders, hé ze vergeten …..!” “Sssst!”

Wat was spannender het boek of de film?

“Het boek was tòch spannender mam, maar ja…. dat kan natuurlijk niet allemaal in de film hè?” Een spontane korte filmrecensie aan het einde van de film. En… “je leest het volgende boek wel eerst voor voordat we die in de bioscoop gaan zien hoor!” Waarom? “Nou, dan maak ik er éérst mijn eigen filmpje bij!”

Harry Potter een daverend succes

De zomers vóór de eeuwwisseling…. Tijdens de warme middagpauze een mooi beeld op campings… Harry Potter en dan de titel van het nieuw uitgekomen boek in verschillende talen. Harry Potter werd gelezen door jong èn oud, óók door bezorgde oma’s! Om te controleren of het boek niet te spannend is voor hun kleinkind, misschien? Wát denk jij? In mijn praktijk zijn veel kinderen met dyslexie door hun ouders voorgelezen of hebben de luisterboeken gebruikt, maar óók kinderen die niet zo van lezen houden, zijn dankzij deze serie gaan lezen. Wachten tot de film rond de kerstvakantie uitkomt? “Ben je gek dan moet ik nog een aantal maanden langer wachten!”

Wil je meer lezen over deze serie? https://kinderboekwinkel.nl/series/harry_potter

Wil je meer blogs lezen over de zomerserie boeken lezen? Vanaf het begin van deze zomervakantie wekelijks een blog over lezen!

Lees meer

Hoe maak je een boek spannend en stimuleer je om zelf te lezen?

5 augustus 2019

Hoe stimuleer je om te lezen en maak je een boek spannend?

By Silvia Linssen

5 augustus 2019

Hoe maak je een boek spannend en stimuleer je om het zelf te gaan lezen?

“Binnenkort is er weer voorleesontbijt en kom jij dan in onze klas voorlezen?” Onze afspraak liep ten einde en na wat dralen kwam op de valreep die vraag. Verwachtingsvol keek ze me aan en om me verder te overtuigen: “Ik heb hier ontdekt dat lezen leuk is!” Ze is: Groep 7 leerling, klein voor haar leeftijd. Ooit een timide, gevoelig meisje, maar fantastisch om te merken hoe het zelfvertrouwen steeds meer terrein wint. Hoe ze ook steeds zèlf meer de regie neemt in wat ze wil, en vooral in hóe we haar zo goed mogelijk kunnen helpen. En….omdat ze nog steeds wacht op mijn antwoord…..”Jíj vindt (voor)lezen toch óók heel belangrijk en je wilt toch dat iederéén in mijn klas gaat lezen?”

Karel ende Elegast

Ja…. dat wil ik zéker, alleen…. zou dat lukken? Ik denk zelf weleens aan mijn eigen combinatieklas 4/5 (nu groep 6/7). Onze “meester” was een geboren verteller. Ooit op een middag is het begonnen… wekenlang. Een kwartier voor het einde van de schooldag. Een spannend ridderverhaal over Karel de Grote… Je kon een speld horen vallen en… net toen het spannend werd, ging de schoolbel. “Morgenmiddag weer een hoofdstuk, als jullie hard werken”, beloofde hij.

Geen AVI niveaus maar lezen wat je boeit!

Nu, zóveel jaar later denk ik dat dáár bij mij het zaadje is geplant. Ik kon niet wachten tot een volgende dag en ging zèlf op zoek naar het boek in de bieb. “Maar kind…. dat is toch niet voor jóuw leeftijd? Het is in Oud Nederlands geschreven!”,zei de bibliothecaresse. Ik móest en zou….en natúúrlijk was het te moeilijk, maar zèlf ervaren en dan maar iets zoeken wat ook met ridders te maken heeft… Het is zó’n andere manier van lezen stimuleren dan die AVI niveaus of het lezen met een stopwatch en als je geen goede lezer bent veroordeeld worden tot het AVI-niveau wat er volgens de test uitkomt. Vaak totáál niet passend bij jouw interesse- en kennisniveau. Het gaat toch uiteindelijk om lezen léuk gaan vinden, praten óver een boek en níet over welk AVI-niveau het boek heeft? Begríjpen wat je leest en níet hoe snèl je wel niet leest?

“Zó gaaf dat je ja zegt!”

Zou ík dat zaadje misschien mogen doorgeven? Zou ik het kúnnen? “Néé heb je, já kun je krijgen”, zeiden míjn ouders altijd… dus já! Blij ging ze naar huis. Een week later….. “meester vraagt wat je gaat voorlezen en of je wel een half uur kunt vúllen?” Gevolgd door een samenzweerderig……. “dat is moeilijk hoor, lukt hem niet, want er zitten een paar jongens die áltijd stieren als de meester gaat voorlezen!” Oeps…… een half uurtje mèt hindernissen! Óf…. een uitdaging om die “stieren” geboeid te krijgen….. ?

De keuze van een boek is belangrijk!

“Meester” en ik overleggen welk boek ik zal nemen. Uiteindelijk moet het voor iedereen aanspreken. Dus wat hem betreft…. kies zèlf maar! Heel fijn, want het helpt, als je iets mag lezen wat je léuk vindt! Een goede voorbereiding is daarbij ook belangrijk.

“Een voorleesontbijt op school, hoort dat ook al bij jouw werk?”

Een verbaasde echtgenoot aan de ontbijttafel als hij hoort waar ik naar toe ga. Tja… soms is het leuk om iets te doen wat raakvlakken heeft met mijn werk. Het doorbréken van gewoontes houdt je werk toch leuk en afwisselend? Alleen al de speelplaats opkomen, het schoolgebouw binnenkomen, een klas binnenstappen. Die ochtend een aparte ervaring ….. Ik voelde me bijna de keizer zonder kleren, want letterlijk íedereen was in pyjama of ochtendjas met pantoffels!

Hoe krijg ik ze stil of liever gezegd geboeid?

Hoe krijg je een klas stil, die uitgelaten elkaars nachtkleding bewondert en vervolgens met broodtrommels in de weer gaat? Vergelijkt wat het ontbijt van de buurman/-vrouw is? Wat doe je als je met veel tamtam wordt geïntroduceerd door een meester (in ochtendjas) en een klas je intussen etend vol verwachting aankijkt? Hoe maak ik het boek spannend en stimuleer ik ze om het zelf te gaan lezen? Lichtelijk onwennig en ook wat nerveus zoek ik direct naar “de stieren” en ontmoeten mijn ogen die van mijn “bondgenoot”. Ze knikt me bemoedigend toe.

De stille stieren!

Vertellend over mijn keuzeboek introduceer ik de hoofdpersonen en vertel dat het eerste hoofdstuk van een boek is bedoeld om kennis te maken met de hoofdpersonen en de situatie, maar soms is zo’n eerste hoofdstuk ook wat saai… Het boek moet nog op gang komen nèt als bij een film. Ik start ergens in het boek waar wat bijzonders wordt beleefd en op het moment dat het ècht spannend wordt… .. sla ik een paar hoofdstukken over. “Mijn stieren” vergeten te eten, beginnen ssst te roepen als iemand per ongeluk iets te hard een broodtrommel sluit… Interessante ontwikkeling! Opnieuw licht ik een tipje van de sluier en nèt als het opnieuw bijna tot een ontknoping komt, kucht meester ten teken dat de tijd bijna om is en ik moet gaan afronden. “Hè meester, dan doen we toch gewoon wat minder taalles, dit is toch ook taal?” Met instemming van iedereen genieten we nog een paar minuten van het boek en dan klap ik het boek dicht.

Een mooi boek lezen is fijner dan kijken naar een dagelijkse/wekelijkse soap!

“Hoe loopt het nou af?” komt de vraag uit de klas. “Ja…. dat mogen jullie nou zèlf gaan lezen, fijn hè? Als je vanmiddag naar de bieb gaat, kun je daarna al verder lezen”, besluit de meester het half uur. Hij schrijft de titel en de naam van de schrijver op het bord en met een diepe zucht komen ze allemaal weer terug in de koude januariochtend!

“Dat hebben we toch mooi samen gedaan hè?”

Een boek uit een serie is vaak erg praktisch! Een week later….”Alle andere boeken van deze serie uit de bieb zijn uitgeleend”, meldt “Ze” enthousiast, terwijl ze me een mooie bedanktekening geeft. “De mevrouw van de bibliotheek begrijpt er niets van, maar wíj wel hè? Dat hebben we toch maar mooi samen gedaan!”

Wil je meer weten over Karel ende Elegast?http://literatuurlijn.nl/middeleeuwen/karel-ende-elegast/

Wil je meer tips? https://kinderplezier.nl/10-tips-om-de-liefde-voor-het-lezen-te-bevorderen/

Heb je tot nu toe iets gemist uit de reeks boeken tijdens de zomervakantie? https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/voorlezen-of-de-ipad-onderweg-automatische-concepten/

Lees meer

29 juli 2019

Hoe overleeft mijn kind met dyslexie een lange vakantie zonder school?

By Silvia Linssen

29 juli 2019

Hoe combineren we vakantie met dyslexie?

“Hoe zorg jij dat je kind (met dyslexie) in de vakantie niet achteruitgaat met lezen?” of…. “Ja, jíj hebt lekker praten, want jóuw kinderen zullen wel nergens problemen mee hebben!”
“Wat doen júllie aan de dyslexie van mijn kind?”
“Wat gaan wij doen aan haar dyslexie?”
“Vakantie is vakantie… ook of vooral júist voor mijn kinderen met dyslexie”
“Ja…. het is wel vakantie, maar terug naar school gaan wordt nog moeilijker als ze heel erg achteruitgegaan is met lezen en spellen”

Zó begon mijn FB bericht afgelopen maandag met een keur aan meningen. Het zijn leermomenten voor mij en misschien ook voor jou?

Zoveel mensen zoveel meningen en ja… ook hulpverleners verschillen daarin van gedachte. Daarom míjn ervaring zowel als moeder maar ook als hulpverlener, want al die vragen en ook opmerkingen passeren/passeerden de revue. Vorige week kon je de blog lezen over de vraag voorlezen of de IPad onderweg.

Verschillende meningen

Twee tegenovergestelde meningen die ik hoorde tijdens een overleg met ouders en leerkracht op een basisschool enkele weken voor de zomervakantie. De overeenkomsten? Allebei meisje, uit dezelfde klas en één van de ouders had in beide gevallen ook dyslexie.

“Oefening baart kunst!”

Mening 1: “Wat gaan wíj doen aan haar dyslexie?” En ook…. hoe combineren we dyslexie met die lange vakantie?

Na de vakanties zie ik ze weer terug. Lekker kleurtje van het buiten spelen, heel erg gegroeid en dat niet alleen in de lengte maar ook veel wijzer en zelfverzekerder geworden door alle nieuw opgedane indrukken in de vakantie. Ze komt enthousiast binnen, vertelt honderd uit over de leuke vakantie en ja… juf we hebben óók elke dag 10 minuten gelezen op de camping, maar vooral veel gespééld hoor! Natúúrlijk heeft niet iedereen plezier in het voorlezen en natúúrlijk is een goed voorbeeld geven in alle opzichten inspirerend, maar “al doende leert men” en hoe váker je iets doet, hoe beter het gaat en komt het plezier vaak vanzelf! In dit geval werkte moeders structuur om de ochtend hiermee te beginnen prima en gingen zelfs andere campingvriendjes er gezellig bij zitten met hun eigen leesboekje.

“Een vakantie zónder die dyslexie…, want lézen dat doen we wel weer daarna!”

Mening 2: “Wat doen júllie aan de dyslexie van mijn kind?”

Het andere meisje komt met tegenzin en misschien ook wel boos op míj binnen, want ík ben dat mens die zei dat het goed was om toch elke dag even te lezen. Die natuurlijk metéén merkt dat ze de héle vakantie lekker níet heeft gelezen! Haar ouders hadden me verontwaardigd verteld dat hùn dochter vakántie had en lezen….. dat doen we wel weer als ze naar school gaat. Tja…. elke mening is het waard om gehoord en gezegd te worden en natúúrlijk gun ik hun dochter die verdiende vakantie na een zwaar jaar. Alleen…. “rust roest” en….. die ontdekking na die heerlijke vakantie is zwaar, vóelt ook loodzwaar. Die frustratie moet eruit en….. van deze ouders en hun dochter ligt het op mijn bordje! Wat doe jíj eraan?

Elk jaar wéét ik dat een vakantie terugval veroorzaakt. Niet alleen bij kinderen met dyslexie, maar ook bij leerlingen van groep 3 die naar groep 4 gaan.

Samen leesboeken

Ken je de samen leesboeken? Velen kennen vast wel de samen leesboeken. Je hebt ze in allerlei soorten en niveaus en het mooie ervan is dat je ze sámen kunt lezen. De ouder leest de kleine letters en je kind leest de grote letters. Sámen vormt het een mooie combinatie van twee taalniveaus waardoor een verhaal ook meteen rijker wordt qua taal, zinsbouw en woordenschat. Alléén met de grote letters vormt het ook al een verhaal. Of je het nu samen leest of toch alleen…. het boek is sneller uít en ook dàt geeft een voldaan gevoel!

Rust roest

Mijn mening? Rust roest en onderhoud loont en maakt ook de start van een nieuw schooljaar licht in plaats van loodzwaar!

Wil je meer lezen over onderhoud en de relatie tussen mijn eerste kacheltje en dyslexie? https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/dyslexie-en-vakantie/

Interesse in meer tips? http://lees-goed.nl/vakantielezen-met-kinderen/

Lees meer

23 juli 2019

Voorlezen of de IPad onderweg?

By Silvia Linssen

23 juli 2019

Voorlezen of de IPad onderweg?

Voorlezen of de IPad? Een klein jaar geleden…. tijdens een vliegvakantie protest van een paar kinderen die you tube filmpjes wilden bekijken gedurende de vliegreis. Geïrriteerde gezichten van de ouders en ontevreden kinderen…
“Hoe houd ik ze de hele reis bezig”, klaagde de moeder tegen de stewardess. Tja… hoe deden ouders in het “internetloze tijdperk” dat dan?

Voorlezen en vliegangst

Voorlezen in plaats van de IPad onderweg… Achter ons zat een moeder die met haar twee kinderen haar ouders ging verrassen. Ze zaten nog niet in het vliegtuig of ze pakte een boek en begon haar kinderen voor te lezen. Een maal in de lucht werden er wat spelletjes gedaan en gepraat. Tijdens de daling opnieuw het leesboek en enigszins verbaasd hoorde ik opeens de gespannen stem van de moeder aan mijn oor. ”Stoort het jullie misschien als ik voorlees? Ik heb enorme vliegangst maar probeer dat voor mijn kinderen te verbergen door voor te lezen.” “Hadden alle ouders maar vliegangst!”, was mijn eerste spontane gedachte die opkwam.

Overbruggen van de lange reistijd….

Haar geruststellend dacht ik onwillekeurig aan de kindertijd van onze kinderen. De route soleil is lang en al helemáál met een caravan erachter. Er waren nog geen Ipads. Barricades met bagage tussen twee kinderen op de achterbank, want lang “op elkaars lip zitten”, vráágt om ruzietjes. Na elke plas- en speelpauze (eten doen we wel onderweg in de auto) volgde een klein cadeautje dat ik het hele jaar door verzamelde. Reizen werd zo een feest! Maar het gróótste feest bleek het voorlezen.

Zó vliegt de reistijd voor iedereen….

Die ochtend van vertrek pakte ik nog snel het boek van Roald Dahl uit de boekenkast. “Sjakie en de chocoladefabriek” ! Het boek doet me tot op de dag van vandaag terugdenken aan een vakantiereis vol files en geen ènkele ruzie! Tijdens de eerste stop verhuisde de “barricade” bagage van de achterbank naar de stoel naast de chauffeur en ik naar de achterbank. Voorlezen… en nog eens voorlezen. Ademloze, tevreden luisteraars en bij elke stop kwam steevast de vraag van kinderen èn bestuurder of er na de pauze verder werd gelezen. Vóór we het wisten waren we aan het eind van de dag op de plaats van bestemming.

Boek uit?

In warme landen zijn siesta’s dè momenten bij uitstek om lekker verder te gaan met boeken zoals Sjakie en de chocoladefabriek en…. de rest van de meegenomen boeken natuurlijk!

Veel plezier met (voor)lezen in de auto, trein, vliegtuig, of gewoon lekker in je achtertuin! Wil je meer leestips voor in je vakantie? Kijk op: https://www.jufsanne.com/2013/06/leestips-voor-in-de-vakantie/

Heb je de blog over het gebruik van kinderwoordenboeken/peuterboeken gemist? https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/wat-doe-jij-met-de-peuterboeken-als-je-kinderen-eruit-gegroeid-zijn/

Volgende week een blog over sámen lezen met je kind met dyslexie!

Lees meer

16 juli 2019

Wat doe jij met de peuterboeken als je kinderen “eruit gegroeid zijn”?

By Silvia Linssen

16 juli 2019

“Wat doe jij met de peuterboeken als je kinderen “eruit gegroeid zijn”?

“Breng jij die “afgedankte peuterboeken” naar de Kringloopwinkel?” Deze vraag werd me jaren geleden eens gesteld toen ik mijn kleuters naar school bracht. Mijn werkkasten puilden zo langzaamaan uit. Het speelgoed en de boeken verhuisden automatisch naar mijn werkkamer en als logopedist is het altijd fijn om meer afwisseling te hebben in een taaltherapie.

De logopedische werkkring verandert langzaam van leeftijdscategorie

Van een kinderrijke buurt veranderde de buurt in opgegroeide kinderen en dit vertaalt zich in een andere hulpvraag rond logopedie. Tòch zijn de boeken onderdeel gebleven van de boekenkast in mijn werkkamer, want je kunt er zo oneindig veel méér dingen meedoen.

Waarvoor gebruik je dan die peuterboeken?

Het onvermijdelijke moment nadert als mijn kasten uit hun voegen barsten en ik tòch afscheid moet nemen van boeken. Ik kan er vaak geen afstand van doen. Dat geldt zowel voor de boekenkast in mijn huiskamer als in mijn werkkamer. Vooral de peuterboeken met plaatjes en woordjes horen in mijn werkkamer dan tot de favoriete blijvers! Waarvoor gebruik ik ze dan?

Ze zijn inzetbaar bij de voorschotbenadering* bij oudste kleuters
Bij het vergroten van de woordenschat als de taalontwikkeling nog niet optimaal is
Ze kunnen gebruikt worden bij beginnende lezers in groep 3
Bij kinderen met een (tijdelijk) gehoorprobleem
Bij het aanleren van de Nederlandse taal bij NT2 cursisten met kleine kinderen
Bij raadseltjes en andere spelletjes om de passieve en/of actieve (Nederlandse) taal te stimuleren

Soms een handig compromis als je gezin uit een peuter en een beginnende lezer bestaat

“Je gaat toch wéér niet zo’n stapel boeken meenemen hè?” In ons gezin een jaarlijks terugkerend discussiepunt als de vakantie nadert. Voor de peuter in je gezin is een plaatjesboek met woorden gewoon een leuk boek en goed voor de passieve èn actieve taalontwikkeling. Spelenderwijs groeit de woordenschat en onderweg gebruik je de woorden om andere voorwerpen met dezelfde benaming aan te wijzen, want niet èlk huis ziet er hetzelfde uit tenslotte. Voor je oudste kleuter of beginnende lezer vormt hetzelfde boek een mooie aanleiding om in die lange vakantieperiode aangeleerde letters te onderhouden of “voor” te lezen.

“ik zie, ik zie wat jij niet ziet….”

“Hoe doe je dat dan, zonder dat het kinderachtig is?” Iedereen kent de spelletjes als je ergens moet wachten of als de autorit gaat vervelen:

Het begint met een b…
Welke woordjes beginnen nog meer met een b?
Welke letter komt daarna…. ?
Welk plaatje hoort bij dat woordje ( of andersom natuurlijk).
We gaan vandaag zoeken naar van alles wat begint met de letter b… enz.
Onderweg doet je peuter lekker mee en ook de (foute) antwoorden gebruik je weer voor je oudste
Voor kinderen met dyslexie kun je er ook kleine leesspelletjes mee doen

Natuurlijk heeft je oudste ook recht op eigen (voor)leesboekjes. De volgende week hoe de autorit gezellig verloopt en zèlfs de chauffeur geboeid raakt.

Wil je meer lezen over het stimuleren van spelling en voorschotbenadering*? https://docplayer.nl/27392127-Voorschotbenadering-bij-kleuters.html

Ben je benieuwd naar mijn uitleg over de relatie van mijn oude moederhaard en het onderhouden van het lezen tijdens een lange vakantie? https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/dyslexie-en-vakantie/

En…. wil je handige tips om je (speelgoed)kasten nog efficiënter te vullen?http://www.struktuur-po.be/

Lees meer

9 juli 2019

Vakantietijd is lekker (voor)lezen!

By Silvia Linssen

9 juli 2019

Vakantietijd ….. lekker (voor)lezen voor diegenen die dat (nog) niet kunnen

Vakantietijd is lekker (voor)lezen! Dat komt mooi uit, want vanaf 6 juli zijn de vakanties weer begonnen in Nederland! Voor velen hèt moment om erop uit te trekken. Voor anderen extra hard werken omdat ook in die lange vakantieweken sommige activiteiten gewoon doorgaan. Dit geldt bijvoorbeeld voor Dedicon, waar elke vakantieperiode een uitdaging op zich is. Met veel organisatietalent, creativiteit en liefde voor de lezers slaagt men er steeds weer in. Waarin? Om alle kranten, tijdschriften en boeken ingesproken te krijgen vóór de deadline. Juíst in vrije vakantiedagen willen ook mensen met een visuele handicap of mensen met dyslexie graag genieten van gesproken informatie. Júist in die tijd gaan ook de (vrijwillige) medewerkers graag zelf op vakantie.

Een kijkje achter de schermen tijdens een ochtend lezen in de studio

In deze vakantietijd neem ik jullie mee voor een kijkje achter de schermen van Dedicon. Door de ogen van mijzelf als vrijwilliger. Elke vrijdagochtend houd ik zoveel mogelijk vrij voor mijn vrijwilligerswerk in Grave. De wekker gaat ietsje vroeger dan normaal vanwege de reistijd. Een paar uur lekker (voor)lezen…. het voelt een beetje als vrij hebben en een ander laten meegenieten.

Aankomst in Grave

Aankomen in Grave begint standaard met een presentielijst tekenen. Een veiligheidsprotocol, want met al die studio’s is het toch een veilig idee te weten wie er “in huis is”.” Voor het geval er eens brand uitbreekt”, legde een receptioniste me ooit uit. Een eerste stop bij de lekkere koffie en dan op weg naar het infoscherm, waarop je studio en leesopdracht staat. Onderweg lopend langs een soort kantoortuin met vrijwel alleen maar mannen achter een PC gevolgd door een lange muur met vrolijke foto’s van medevrijwilligers/ -sters die “het mogelijk maken”!

Wat lees ik vandaag?

“Jij bent vast heel blij met wat je gaat inspreken”, een guitige blik vergezelt de opmerking van de dame van de planning! Ik tref het deze ochtend…. en ja…natúúrlijk is er voor elke krant en tijdschrift een groep geïnteresseerde abonnees en zij verdienen je beste inzet voor hun favoriete blad. Toch heeft iedereen zo haar of zijn favoriete bladen en kranten. De mensen van de planning proberen ook dáár rekening mee te houden, maar soms…. tja dan lees je in het slechtste geval eens iets wat jezèlf nooit zou kiezen en blijkt ook dàt mee te vallen.

De studio in

Met wat richtlijnen en het bakje met kopij loop ik richting studio. Soms voel ik me de vis in het “aquarium” als ik in de grote glazen kamer zit met uitzicht op de technische man die alle studio’s op monitors kan volgen. Soms zit ik heerlijk intiem in een kleine studio. De technische man is ook onze “reddende engel” als de techniek het een keer laat afweten. Ik moet zeggen (meteen afkloppen) ik heb hem de laatste tijd minder vaak nodig, maar volgens mij worden “ze” naast hun technische kennis óók gescreend op hun oneindige geduld! Ik mis ze soms in een thuissituatie als ik weer eens last heb van computerperikelen.

Het voorlezen kan beginnen!

In de studio: scherm aan, een paar formulieren invullen, koptelefoon op. Na een paar controlehandelingen kan het inspreken beginnen. Soms boeit een tekst zó dat ik de zwaaiende technische man voor het raampje niet eens opmerk. Hij wil waarschuwen dat het toch ècht koffiepauze is. Hij onderbreekt me deze keer in de zin ”maar…. dát begrijpen mannen toch niet!” Hilariteit om de voortreffelijke timing tijdens een leuke tekst over onze Oranje Leeuwinnen in een enigszins feministisch blad dat deze keer volledig aan hen is gewijd!

En dan is er…. koffie

De toon is helemáál gezet als in de koffiekamer de tafel vrolijk oranje is gekleurd door drinkflesjes. Een van de vele attenties voor alle vrijwilligers als blijk van waardering! Koffiepauze… een gezellige onderbreking om met collega-vrijwilligers bij te praten. Altijd genoeg gespreksstof want ”wat ik nou toch weer gelezen heb….!” Teruglopend na de pauze hier en daar nog wat gesprekjes, want… je gaat mensen missen die je een tijdje niet zag.

De afronding

Na de koffiepauze nog een uurtje flink doorwerken en “mijn 90 minuten inspreken” zijn volbracht. Een deel voor de technische man en een ander deel van de opdracht in een dossier, tijdschriften gaan in een brievenbus. Elke keer weer het voldane gevoel dat het me gelukt is in de beschikbare tijd. Negentig minuten inspreken met de geruststellende wetenschap dat als het tegenzit dat gewoon wordt geaccepteerd.

Werken in een collegiale sfeer

De gezellige collegiale sfeer…! Het eerste wat opviel vanaf het moment van de auditie. Het waarderen van ieders inzet en rekening houden met elkaar.. In mijn werkzame leven heb ik lieve collega’s gehad in een collegiale hartelijke omgeving, maar ook ervaring gehad met een minder fijne werkomgeving. Als je niet beter weet, vind je een prettige werkomgeving heel normaal. Ik wéét dat het iets is wat je moet koesteren en voor de kwaliteit van je werk is het van oneindig toegevoegde waarde! Vrijwilligerswerk bij Dedicon het past bij mij als een goedzittende jas!

Vakantietijd is lekker (voor)lezen

“Ik heb ergens gelezen dat…..” “Zal wel in Grave zijn”, is dan vaak het plagende antwoord van het thuisfront. Met dit kijkje achter de schermen neem ik de aftrap voor een wekelijkse zomervakantierubriek over boeken. Elke week een boek met mijn ervaringen waarom je juist dàt boek “moet” (voor)lezen!

Wil je meer informatie over Dedicon en wat zij voor jou kunnen betekenen?https://www.dedicon.nl/opdrachtgevers/onderwijs

Wil je meer lezen over het plezier van boeken lezen? https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/welke-invloed-heeft-voorlezen-op-de-taal-en-de-woordenschat-wanneer-stop-je-met-voorlezen/

Doe jezèlf vrijwilligerswerk dat toevallig ook nog eens een hobby van jou is?

Lees meer

www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen Tos en Dyslexieslexie

25 juni 2019

TOS en Dyslexie, zinvolle en vergoede therapie in de juiste volgorde

By Silvia Linssen

25 juni 2019

**TOS* en Dyslexie, zinvolle en vergoede therapie in de juiste volgorde**

TOS en Dyslexie en vergoede therapie in de juiste volgorde geeft meestal de beste kans op succes. Een open deur? Voor veel mensen toch nog niet! “Dit meisje heeft al een tijdlang dyslexiebegeleiding bij een bureau dat wekelijks onze school bezoekt. Aardige mensen hoor, erg praktisch op school tijdens de schooluren, ook voor de werkende ouders.., maar het einde van de vergoede behandelingen is bijna in zicht. Eerlijk gezegd merk ik in de klas weinig vooruitgang. Nu vragen we ons af…” enfin ze werd aangemeld met het verzoek om haar taalniveau eens uitgebreid te testen.

Of: als we er een EED van kunnen maken, krijgen we het vergoed, dus…. wil je die testresultaten maar niet doorgeven aan school?

“De juf heeft gezegd dat als onze zoon de diagnose EED ( Ernstige Enkelvoudige Dyslexie) krijgt, de behandelingen wèl vergoed worden èn op school. Hoef ik er ook niet meer als ouder bij aanwezig te zijn, wel zo handig! Je hebt hem net logopedisch getest, maar maak maar geen verslag ervan, want we halen hem bij je weg voor de dyslexiebehandelingen. Anders loopt hij dadelijk vast op school en kan hij niet met zijn vriendjes meer naar de volgende groep”. Haar zoon had ze alvast niet meer meegenomen, toen ze dit kwam vertellen. “Tja…. waarom zouden we hem extra belasten met logopedie? Hij heeft het al zwaar genoeg!” Twee waargebeurde verhalen uit mijn praktijk!

Wat denk jij?

Heeft dyslexiebegeleiding zín als er een diagnose taalstoornis of taalachterstand is?

Het is voor mij net zoiets als: Leer jij je kind óók eerst lopen en dan pas staan? of: Leer jij je kind eerst zwemmen en ga je het dan pas watervrij maken? Van dit soort praktijken gaan mijn haarwortels jeuken! Wat voor mij zo klaar als een klontje is, is kennelijk soms niet uit te leggen! Hoe maak ik ouders en leerkrachten duidelijk dat er een voldoende taalbasis nodig is om te kunnen práten en te dénken over de problemen die je tegenkomt bij dyslexie? Hoe een voldoende woordenschat zoveel méér bijdraagt aan begrijpend lezen. Dat het misschien wel jammer is als er door die taalstoornis geen diagnose EED op je kind geplakt kan worden, maar dat een dyslexiebehandeling volkomen zinloos of op zijn best onvoldoende kans van slagen heeft als er geen voldoende talige basis is.

Logopedisch handelen bij lees- en spellingproblemen of dyslexie wordt vaak vergoed

Onlangs las ik dat mensen elkaar op de mogelijkheid van logopedie wezen. De gemeentes zitten in geldnood en hun kind met dyslexie heeft dringend hulp nodig. Zouden we “dankzij de in geldnood verkerende gemeentes” tòch weer in de goede volgorde kunnen gaan werken? Sterker nog… zou ook onze expertise op het gebied van lees- en spellingproblemen of dyslexie die o.a. stevig geworteld is in onze logopedische vakkennis weer op waarde worden geschat?

De logopedische expertise en (taal)tests als onmisbaar startpunt

Voor mij begint óók elke dyslexiebehandeling tot een bepaalde leeftijd met de afname van een uitgebreide logopedische taaltest. Aangevuld met een uitgebreid vragenvuur aan de ouders over de algehele (taal)ontwikkeling vanaf de geboorte. Hieruit komt meestal veel belangrijke informatie. Informatie die ik meteen kan vertalen in stukken therapie of op zijn minst een advies. Sterker nog….. uit die taaltest haal ik vaak een nog niet ontdekte mogelijke dyslexie bij jonge kinderen. De volgende stap is doelgericht sturen naar een onafhankelijk bureau dat mijn bevindingen vaak in een uitgebreide (dyslexie) test bevestigt!

In België lopen ze lichtjaren vóór op ons wat betreft de erkenning van de in dyslexie gespecialiseerde logopedist

Daar was het in de jaren 70 van de vorige eeuw al klip en klaar dat:

Leesbegrip direct verband heeft met woordenschat en woordvinding
Verkeerde uitspraak van klanken te maken heeft met spraakproductie
Er een relatie is tussen verschillen horen tussen klanken en het verwerken van auditieve informatie
Het gebruik van context bij lezen te maken heeft met o.a. zwak taalbegrip

Problemen bij lezen en spellen hebben een relatie met specifieke taalproblemen, die vervolgens te koppelen zijn aan taaldomeinen

Dat is de conclusie uit deze lang niet volledige opsomming: Een TOS en Dyslexie komen vaak samen voor. Soms worden beiden door de logopedist behandeld maar dan wèl in de juiste volgorde en soms begint de logopedist en komt later de (in dyslexie gespecialiseerde) logopedist of RT-er in beeld en gaan ze (samen) verder.

Werkwijzer Logopedisch Handelen bij Lees- en spellingproblemen of dyslexie

Wil je meer informatie of het volledige rapport lezen? NVLF Werkwijzer. In de herziene versie van de Werkwijzer Logopedisch Handelen bij Lees- en spellingproblemen of dyslexie wordt een theoretisch kader geboden. Daarin beschrijft men de relatie tussen de spraak- en taalontwikkeling en lees- en/of spellingproblemen of dyslexie. In dit kader worden de verschillende taaldomeinen gekoppeld aan de ICF terminologie. De ICF ( International Classification of Functioning, Disability and Health). Zodra je problemen binnen dit kader kunt rangschikken, zijn ze als logopedisch probleem te diagnostiseren.

Conclusie met betrekking tot een vergoede logopedische behandeling:

Behalve dat de (gespecialiseerde) logopedist dyslexie met succes kan behandelen is er nog iets van belang! Zolang je in het voortraject zit of zolang dyslexie binnen het ICF ( International Classification, Disability and Health) kan worden geplaatst, is het legaal en vergoed door een logopedist te behandelen!

Wil je meer lezen over logopedie en EED? https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/eerst-een-logopedisch-onderzoek-voordat-de-diagnose-eed-wordt-gesteld/

Wil je meer informatie over TOS*? www.toskompas.nl/wat-is-tos/

Lees meer

Zou het IQ hoger zijn zonder een ernstige enkelvoudige dyslexie?

18 juni 2019

Een hoger IQ zonder (Ernstige Enkelvoudige) Dyslexie (EED)?

By Silvia Linssen

18 juni 2019

De vraag: “ Zou het ( geteste) IQ hoger zijn zonder een EED?”, wordt vaak aan mij gesteld. Voor een objectief antwoord verwijs ik altijd graag naar een in dyslexie gespecialiseerde psycholoog/orthopedagoog. Bij voorkeur een bureau dat daarna niet zèlf de behandelingen op zich neemt. Elke zweem van verstrengelde belangen zou ik bij deze diagnose willen vermijden! Het lijkt me duidelijk dat schriftelijke (lees)tests en op tempo gebaseerde toetsen de uitslag negatief kunnen beïnvloeden. Toch laat ik hierover liever de onafhankelijke experts aan het woord.

Nascholing dyslexie

Bij deze vraag:” Zou het (geteste) IQ hoger zijn zonder een EED?”, gaan mijn gedachten naar die zaterdag. Er was een interessante nascholingsbijeenkomst dyslexie. Naast mij zat een enthousiaste 4^e jaars studente logopedie. Haar afstudeeropdracht ging over dyslexie. Het klikte vanaf het eerste moment en nog vóór het voorstelrondje van de groep hadden we al het nodige uitgewisseld.

“Oh ja… uh ik heb zelf ook dyslexie”

Net als bijna alle gezinsleden had ze dyslexie, vertelde ze tijdens het “officiële” voorstelrondje. Al haar broers en zussen hadden een HAVO of VWO diploma en studeerden op minimaal HBO niveau.

“Je mag niet tegen me aanpraten als ik notities maak hoor!”

Er kwam onverwachts een hobbel op haar weg toen we samen een opdracht moesten uitwerken. Ik had kort ervoor terloops opgemerkt dat het aantekeningen maken zónder spellingfouten vaak een probleem is. Zij had er tot dat moment duidelijk geen problemen mee. Al schrijvend overlegde ik met haar, maar de door mij opgeworpen multi taskende activiteit was nèt een stap te ver! Ze verzocht me vriendelijk om één activiteit tegelijk met haar te delen. Mijn automatische piloot was anders afgesteld dan de hare met dyslexie als extra passagier. Want: “Ik blijf wel iemand met dyslexie hoor en praten èn schrijven….dat gaat bij mij niet goed samen!”

Omgaan met dyslexie

In de pauze raakten we in een boeiend gesprek over de schoolervaringen in hun gezin met dyslexie.

Hoe schriftelijk afgenomen tests zonder enige aandacht voor de dyslexie tot lagere vervolgopleidingen konden leiden
Hoe de enige niet dyslectische ouder daarom vaak naar school ging voor overleg en begrip voor de dyslexie van die zoon of dochter
Welke “spelregels” voor dit specifieke kind van toepassing waren
Hoe de ene leerkracht dankbaar gebruik maakte van de opgedane expertise van die ouder en de volgende leerkracht het juist als een bedreiging zag
Hoe spelling onrechtvaardig zwaar kon meetellen. Iemand die kleurenblind was, kreeg toch ook een aangepaste opdracht bij topografie?
Hoe resultaten van taaltests flink de plank kunnen misslaan als de leesvaardigheid of het (lees) tempo een belangrijke ( bepalende) factor wordt

Een hoger IQ zonder (Ernstige Enkelvoudige) Dyslexie (EED)?

“Mijn broer is ook nog eens flink hoogbegaafd” Haar opmerking in de groep maakte dat het gesprek en ook de cursus even een wending nam naar:

niet ontdekte of laat ontdekte dyslexie
niet ontdekte hoge intelligentie vanwege dyslexie.

“Mijn broer is pas heel laat getest omdat bij hem de dyslexie pas heel laat werd ontdekt. Zo kwamen we te weten dat hij een zeer hoog IQ heeft. Dat verklaarde de vreemde foutjes, die geen slordigheidsfoutjes waren.”

Het verklaarde ook het grote niveauverschil tussen de talen en de exacte vakken op de middelbare school. Het had niets te maken met desinteresse, integendeel. “Verveelt hij zich weleens in de klas?”, vroeg de cursusleider. “Mijn broer en vervelen? Nee, daar zorgt zijn dyslexie wel voor. Daar vindt hij een flinke uitdaging in en het zorgt dat hij zich niet verveelt in tegenstelling tot zijn hoogbegaafde vriend zonder dyslexie”.

Dyslexie met nòg een probleem ( in vaktermen) een comorbiditeit òf echt een EED?

Heel vaak is er géén sprake van een EED. Men ziet het niet als er sprake is van een comorbiditeit. Men test niet voldoende op andere aspecten of nog erger … men benoemt het niet vanwege eventuele financiële voordelen bij een EED.

Wat dit voor consequenties heeft als er sprake is van een TOS? Volgende week een blog over een niet gediagnostiseerde TOS en dyslexie.

Wil je reageren? Neem contact op via [email protected]

Wil je een onafhankelijke diagnose en een onafhankelijk behandeladvies?
Wil je een diagnose waarbij ook rekening wordt gehouden met het IQ?
Èn… wil je uitsluiten dat een comorbiditeit niet wordt meegenomen in de diagnose?
Kies dan bij voorkeur een op dit gebied gespecialiseerd bureau dat wèl een behandeladvies geeft, maar niet zèlf behandelt, zoals bijvoorbeeld:

https://www.praktijkmerkelbach.com/contact/

Wil je meer blogs lezen over dyslexie? https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/hoe-verwerk-je-grote-stukken-tekst-als-je-dyslexie-hebt/

https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/gevolgen-dyslexie-niet-ontdekt-bij-hoogbegaafdheid/

Lees meer