Geheim achter elk succes is focus
Successen vieren in de sportzomer. Genieten jullie ook zo van al die sportactiviteiten? Deze week na al dat ‘wielrennen en voetbalgeweld’ de Europese kampioenschappen van tal van zomersporten. Het voelt een beetje als Olympische Spelen light. Enig chauvinisme is ons dan niet vreemd, want: ‘Wat doen we het goed hè?’
De weg naar succes…
Het lijkt zo gemakkelijk… Neem nou Femke Bol zoals ze de finale 400 m. wint, de finale 400m. horde en klap op de vuurpijl die estafette dames ombuigt naar een gouden medaille. De gouden zwemmedailles van Marit Steenbergen, de roeiers, de bijna vanzelfsprekende overwinning van Annemiek van de Vleuten bij de Giro en de Tour de France voor dames. Maar, vergis je niet, daar gaat veel training, bloed, zweet en misschien ook veel tranen aan vooraf voordat die successen gevierd kunnen worden. Daarbij moeten we ook het aandeel van ouders en begeleiders niet vergeten. Het blijven geloven in hun kind of pupil. De offers die in het gezin zijn gebracht, want een talentvolle sport zoon of – dochter vraagt ook veel van ouders en andere huisgenoten.
Het geheim achter elk (sport)succes is focus
Op het juiste moment pieken, die prestatie, de topvorm… Spreken ze het antwoord onderling af? Je zou het bijna denken, want geen van deze toppers schijnt zich erg bezig te houden met wat al die buitenstaanders vinden, zeggen of doen. Alles wat afleidt wordt opzijgeschoven, in ieder geval toch in de aanloop naar een toernooi.
Zoals Femke Bol het na afloop van een winnende finale verwoordde: “Nee, alle social media heb ik al een week gewist. Daar houd ik me nu niet mee bezig. Ik moet nu de focus houden op waar ik hiervoor kom!” De vanzelfsprekendheid daarbij. Prachtig ook die combinatie van nuchtere houding, de enthousiaste blijdschap en de verlegen lach bij het in ontvangst nemen van het terechte compliment.
De plannen voor ons leesniveau…
Wat staat dit in schril contrast met de houding van al die topsporters. Wat een arrogantie spreekt er achter de gedachte hoe het leesniveau te repareren. Hoe tekenend lijkt dit te zijn voor ‘onze zesjescultuur’. Inderdaad, die aanpak in China is in onze westerse ogen niet de juiste, maar de gedachte dat alles gezellig moet zijn en niet veel moeite hoeft te kosten, is net zo misplaatst en belachelijk.
Want wat lees ik in het artikel in het NRC van zaterdag 13 augustus? Een paar citaten die er niet om liegen:
Citaat 1: De inleiding
‘Het Nederlandse onderwijs verkeert in crisis. Internationaal onderzoek, rapporten van de onderwijsinspectie en observaties van oudere docenten schetsen het beeld van een decennialange niveaudaling. De leesvaardigheid is in twintig jaar tijd gedaald van wereldtop naar internationale middenmoot. Onze jongeren worden de eerste generatie Nederlanders in de moderne geschiedenis die lager geletterd is dan de vorige.’
Citaat 2: Slechts enkele decennia geleden behorend tot de wereldtop!
‘Het egalitaire Nederland lijkt, kortom, cultureel goed uitgerust om te excelleren. En het had een perfecte uitgangspositie. Een paar decennia terug hoorde ons land nog bij de wereldtop, zeker bij begrijpend lezen.’
Citaat 3: Vast blijven zitten in of juist loslaten van een dominante denkwijze
‘Tijdens het individueel lezen in de klas hoort het gezellig druk te zijn: Goed leesonderwijs moet ook lawaai maken.’ Het zou de remedie moeten zijn volgens de deskundigen in het artikel.
Allerlei redenen voor het afgegleden (lees)niveau
Voor de belangstellenden is onderaan de link voor het hele artikel waarin uitgebreid aandacht voor allerlei aangevoerde redenen. Ik wil me beperken tot de (in mijn ogen) belangrijkste aspecten:
- Hoe het leesniveau te repareren
- Door wie?
Zoals in het artikel terecht wordt gezegd: ’Het lastige is echter dat de mensen die kritisch nadenken over hoe het Nederlandse onderwijs verbeterd kan worden – van bestuurders, beleidsmakers en onderwijskundigen tot docenten – onderdeel uitmaken van de cultuur waar de problemen uit voortkomen.’
Als je doet wat je deed**….
Inmiddels is deze uitdrukking al vaak gebruikt en inderdaad: Wat denk je? Is een tot zo ver afgegleden leesniveau op deze manier te ‘repareren?’ ‘Ach dat doen we toch even, maar laten we het vooral gezellig houden. Niet te ouderwets stil tijdens het lezen, het moet wel leuk blijven!’
Ooit topsporters vooral gezellig in een finale bezig gezien? De oranje voetbalvrouwen die deze zomer tot de laatste minuut in de verlenging probeerden om toch maar niet uitgeschakeld te worden? Die marathonloopster met pijn en veel doorzettingsvermogen het brons zien binnenhalen? In de strijd zag het er niet bepaald ‘gezellig’ uit. Na de strijd…. Ja, toen was er tijd voor een feestje en werd het gezellig…
Door wie laten we de leesschade herstellen?
Stel je even voor wat er met het Nederlands heren voetbalelftal gebeurde toen ze uitgeschakeld dreigden te worden voor de kwalificatie voor het WK. Welke coach werd benaderd en waarom? Kozen ze voor ‘Doen wat ze deden’ met dezelfde coach aan het roer die bijna hun ondergang werd?
Wat gebeurde er met het dameselftal dat na het vertrek naar Engeland van hun fantastische coach, een coach kreeg die ‘het er even bijdeed’ in het begin en later het vertrouwen van zijn voetbaldames al had verloren? ‘Doen wat ze deden met dezelfde persoon aan het roer?’
Focus…
Hoevaak ik dat woord niet heb gehoord deze zomer en ook in deze winter na weer een Olympische medaille? Wie is hier nu gek? Wie weten als geen ander dat resultaten alleen maar het gevolg zijn van keihard werken, ‘offers’ brengen en vooral veel eisen aan jezelf en anderen durven te stellen. Precies: die sporters en hun coach. Daar hebben we een al heel lang bestaand woord voor: discipline! Is dat in ongebruik geraakt? Denken we echt zonder veel moeite het niveau te repareren? Zonder die eigenschappen focus en discipline gaan we het Nederlandse leesniveau niet op een hoger plan brengen.
Een nieuwe wind…
Zonder een nieuwe wind met andere onderwijsdeskundigen, lees- en ‘reparatie experts’ gaat het onderwijs- en leesniveau niet verbeteren. Er is moed voor nodig om een totaal andere koers te varen. Inspiratie zou weleens uit een totaal andere hoek kunnen komen, waarbij geen middel geschuwd hoeft te worden.
Het wiel opnieuw uitvinden of inzichten elders opdoen?
Motiveren tot lezen is een van de sleutelwoorden. Het kan geen toeval zijn dat dit al decennialang sluimerde. Ik zal niet de enige zijn die vermoedt wat een van de redenen is.
Alles wordt pas leuk en gezellig als je er goed en steeds beter in wordt. De sporters zijn daarvan het bewijs. Voor ons als (groot) ouders, docenten en al die anderen die een rolmodel zijn voor onze leerlingen geldt maar een regel. Creëer de juiste motiverende voorwaarden, houd rekening met de persoonlijke interesse en met hun (verstandelijke) leeftijd. Maak ze nieuwsgierig naar het boek, tover met letters in die beginfase en vooral houd focus op je doel.
We hebben een doel te volbrengen
En die 6-jes cultuur van veel Nederlanders?
Die arrogante, meewarige blik die altijd gericht is op een ander maar nooit eens op onszelf?
Laten we met beiden liever vandaag dan morgen stoppen en met gepaste ‘nederigheid’ erkennen dat het niet goed gaat met ons (lees)onderwijs. Aan de slag, zodat onze (klein)kinderen niet de eerste generatie Nederlanders in de moderne geschiedenis wordt die lager geletterd is dan hun ouders!
Meer lezen over het leesdoel bereiken? https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/blog178-vakantietijd-en-lezen-een-gezamenlijke-activiteit-of-een-schooltaak?
De link van het artikel uit het NRC van zaterdag 13-8-2022* https://www.nrc.nl/nieuws/2022/08/12/het-nederlandse-onderwijs-heeft-een-cultureel-probleem-a4138783
De uitdrukking** Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg.