Fases proberen of meteen nee zeggen?  

“Pas op, misschien is hij nog niet toe aan zijn eerste stapjes, aan fietsen zonder zijwieltjes.”
“Zou pianoles iets voor mij zijn?”  “Dat weet ik niet, maar als je het niet probeert, zul je het nooit weten.”
“Zijn de kinderen al oud genoeg om dit jaar in de vakantie grotere bergtochten te maken?” “We zouden het kunnen proberen en als het tegenvalt, gaan we toch gewoon naar een vaste camping en maken we kortere dagtochten.”
“Is onze dochter er wel aan toe om voor haar studie op kamers te gaan?”
“Zou hij met zijn dyslexie dat voortgezet onderwijsniveau wel aankunnen?”
Herkenbare situaties? Stellen we te hoge verwachting?
Zomaar een paar voorbeelden uit het dagelijks leven.
En dan deze gesprekjes:

Schooladvies in groep acht en dyslexie

Docent: ”Mavo is toch ook goed genoeg, heb ik zelf ook eerst gedaan.”
Moeder:”Niets mis met mavo, maar waarom zou hij havo niet mogen proberen met deze cijfers als hij dat zo graag wil? Als het te hoog gegrepen is, kan hij toch altijd nog naar de mavo? Bovendien, wie zegt dat hij over een paar jaar nog steeds kok wil worden, dan heeft hij met een beperkter vakkenpakket misschien al een gewenst studieplan voor zichzelf afgesneden of  het erg moeilijk gemaakt?”
Stagiaire (komt van een universitaire studie Nederlands en was al even werkzaam als docent Nederlands, maar maakte een switch naar de pabo) knikt bevestigend en geïnteresseerd.
Docent (met een  blik op haar stagiaire): “Zij is naar een lagere  opleiding overgestapt.”
Stagiaire: “Dat klopt, maar ik had de luxe om alsnog die keuze te kunnen maken, ook qua vakkenpakket, andersom was niet gelukt als ik de pabo niets zou vinden.”
Docent tegen mij: “Waarom zet je toch altijd zo hoog in, je legt veel te veel druk op je kind. Jouw verwachtingen zijn veel te hoog!”

Hoge verwachtingen en het vangnet

Het tweede gesprek vond onlangs plaats tijdens een promotiefeest met een oud-medestudent van de promovendus.
Ze vertelt over haar afgeronde promotie traject in Amerika. Ze klinkt bevlogen en vertelt enthousiast over haar volgende carrière stap. Nog steeds in het buitenland, maar iets dichter bij haar familie.
Ze wil verder in haar onderzoek, is nieuwsgierig naar volgende onderzoeken en wordt daarin uitgedaagd door een professor waar ze alle ruimte van krijgt.
Op de vraag wat ze gaat doen als die aan haar beloofde ‘gouden bergen en dito toekomst’ misschien gaan tegenvallen? Als die bijna pensioengerechtigde professor misschien wordt opgevolgd door iemand die haar minder ruimte geeft? Er komt een nuchter antwoord: “Dan heb ik het geprobeerd en ga ik net als de vandaag gepromoveerde vriend een leuke baan zoeken. Dan hoef ik in ieder geval nooit te denken ‘had ik maar’ en dat geeft dan ook rust en tot die tijd ga ik lekker mijn hoge verwachtingen achterna.”

Proberen en gaandeweg tot andere inzichten komen

Die houding… Dat heeft toch niets te maken met mislukken of falen? Fantastisch zoals ze dat vangnet al voor zichzelf heeft gevormd.

De problemen van generatie Z

Wat is er toch aan de hand met de generatie Z?  De vraag werd gesteld aan het begin van een televisiedocumentaire.
Waarom zijn studenten wel mondig genoeg om de professor te vertellen dat ze geen mondelinge beurt in de collegezaal willen?
Hoe komt het dat ze zich persoonlijk aangevallen voelen als een docent corrigeert?
Waarom zijn de legeroefeningen bij een nieuwe lichting aspirant soldaten aanvankelijk minder zwaar dan enkele decennia terug, omdat ze anders afzwaaien?
Wat is het probleem als iemand met dyslexie met een goede score liever kiest voor havo of vwo omdat hij of zij al weet dat het goed aansluit bij de toekomstige studie en eventuele baan?

Grenzen opzoeken betekent

• geen angst voor frustratie of om te falen
• verkennen waar je allemaal toe in staat bent
• later geen spijt hebben dat je een toekomst hebt afgesneden uit angst dat het te moeilijk of te hoog gegrepen was
• vertrouwen hebben in je hoge verwachtingen
• net als bij leren lopen, weten dat je na vallen weer kunt opstaan

Bang om te falen?

Zijn we en masse bang geworden om te ‘falen’? Angst voor een frustrerende ervaring? Willen we onze kinderen, leerlingen, studenten laten opgroeien tot volwassenen die nog nooit hun grenzen hebben opgezocht?
En… hoe erg is een ervaring van falen dan? Hoe hebben we ooit leren lopen, fietsen? Stopte dat leerproces met de eerste valpartij of ging je gewoon opnieuw proberen? Waren dat dan geen leermomenten waarmee we verder groeiden en (onbewust) nieuwe inzichten kregen? Zelfvertrouwen kweekten?

Vrolijk mogen blunderen

Voor mij als moeder, logopedist, dyslexiespecialist en als NT-2 trainer is er een rode draad, die ik vroeger in mijn opvoeding al meekreeg. Als je het niet probeert, weet je ook niet of je het kunt.
Het werd tijdens een nascholing ooit als volgt geformuleerd door de coach:
“Vandaag gaan we met z’n allen vrolijk blunderen. Degene die aan het einde van de cursus niet minstens één zo’n blunder moment heeft ervaren, heeft geen waar voor zijn of haar geld gekregen.”
Een opmerking die korte metten maakte met elke opgeworpen drempel of elk koudwatervreesmoment.

Met vallen en (weer) opstaan

Leren doe je met vallen en opstaan in elke situatie!
Daarom: Geef jezelf of een ander die kans om te hoge verwachtingen te hebben. Alleen dan weet je waar je toe in staat bent, ken jij je grenzen en kun je vol zelfvertrouwen tevreden zeggen:
“Ik heb het in ieder geval geprobeerd.”

Meer over hoge verwachting lezen?
https://www.logopedie-dyslexie-silvia-linssen.nl/hogere-leesverwachting-levert-hoger-leesdoel/

De uitzending over de Z generatie terugkijken?https://www.gids.tv/video/420307/zembla-over-generatie-z-gemist-bekijk-hier-de-hele-uitzending